Đoạn Video
Ảnh
Vu Thuy Tien
Thành viên nổi tiếng
Khi bạn nhận được kết quả xét nghiệm máu, đừng quá hoang mang nếu thấy hàng loạt mũi tên lên xuống bên cạnh các chỉ số. Điều quan trọng là hiểu mình nên chú ý đến những gì.
Thông thường, có bốn chỉ số cốt lõi cần quan tâm: hồng cầu, hemoglobin, bạch cầu và tiểu cầu.
Hồng cầu là tế bào máu chính đảm nhiệm vận chuyển oxy khắp cơ thể. Khi kết hợp với hemoglobin – một loại protein trong hồng cầu, chúng sẽ giúp bác sĩ đánh giá được tình trạng thiếu máu. Nếu mức hemoglobin thấp, đặc biệt dưới 120g/L với nam và dưới 110g/L với nữ, bạn có thể thấy mệt mỏi, chóng mặt, khó thở. Đừng chủ quan nghĩ chỉ cần ăn uống tẩm bổ là đủ, bởi thiếu máu có thể là biểu hiện của nhiều bệnh lý tiềm ẩn, thậm chí dẫn đến ngất xỉu hoặc tai biến mạch máu nếu không điều trị kịp thời.
Tiểu cầu là những mảnh tế bào nhỏ có vai trò đông máu. Khi tăng cao bất thường, nguy cơ hình thành cục máu đông sẽ tăng. Ngược lại, nếu tiểu cầu giảm mạnh, bạn có thể dễ chảy máu và bầm tím, đặc biệt nguy hiểm với người đang dùng thuốc chống đông. Sự dao động nhẹ đôi khi chỉ là do thay đổi sinh lý (như tập thể dục, mất ngủ), nhưng nếu vượt quá ngưỡng bình thường trong thời gian dài, bạn nên đi kiểm tra.
Bạch cầu đóng vai trò như "lính canh" của hệ miễn dịch. Khi cơ thể có nhiễm trùng, số lượng bạch cầu sẽ tăng, đó là cách cơ thể phản ứng với vi khuẩn hoặc virus. Tuy nhiên, nếu chỉ số này quá thấp, hệ miễn dịch của bạn có thể đang bị suy giảm. Lúc đó, bạn dễ mắc các bệnh nhiễm trùng hơn và cần đi khám để xác định nguyên nhân.
Ngoài những chỉ số chính, một vài thông tin phụ khác cũng rất đáng để bác sĩ lưu tâm. Ví dụ, nếu tỷ lệ bạch cầu ái toan tăng, có thể bạn đang bị dị ứng hoặc nhiễm ký sinh trùng. Tăng bạch cầu trung tính thường liên quan đến nhiễm khuẩn, trong khi tăng lympho lại thường do nhiễm virus. Nhưng những điều này chỉ nên được đánh giá bởi người có chuyên môn, vì chúng chỉ mang tính định hướng chứ không thể kết luận bệnh lý cụ thể.
Một điều quan trọng khác là đừng chỉ dựa vào một kết quả xét nghiệm duy nhất. Các chỉ số có thể dao động vì nhiều lý do: stress, thiếu ngủ, ăn uống không hợp lý, hoặc lấy máu không đúng lúc. Nếu có bất thường nhẹ, thường bác sĩ sẽ khuyên bạn làm lại sau một vài tuần để theo dõi.
Trước khi xét nghiệm máu, bạn cũng cần lưu ý: ngủ đủ, tránh ăn uống quá nhiều chất béo hoặc uống rượu vài ngày trước khi đi khám. Nhịn ăn sau 20 giờ tối hôm trước, và nên uống đủ nước để dễ lấy máu. Sau khi lấy máu, cần ấn nhẹ vào chỗ kim tiêm để tránh chảy máu thêm. Nếu cảm thấy chóng mặt, hãy nằm nghỉ và uống một chút nước đường.
Cuối cùng, điều quan trọng là: đừng tự chẩn đoán và càng không nên tự điều trị chỉ dựa vào kết quả xét nghiệm. Những mũi tên lên xuống trong báo cáo là để bác sĩ đánh giá lâm sàng. Hãy để người có chuyên môn kết nối các con số ấy với triệu chứng thực tế của bạn – đó mới là cách hiểu đúng và an toàn nhất cho sức khỏe.
Thông thường, có bốn chỉ số cốt lõi cần quan tâm: hồng cầu, hemoglobin, bạch cầu và tiểu cầu.
Hồng cầu là tế bào máu chính đảm nhiệm vận chuyển oxy khắp cơ thể. Khi kết hợp với hemoglobin – một loại protein trong hồng cầu, chúng sẽ giúp bác sĩ đánh giá được tình trạng thiếu máu. Nếu mức hemoglobin thấp, đặc biệt dưới 120g/L với nam và dưới 110g/L với nữ, bạn có thể thấy mệt mỏi, chóng mặt, khó thở. Đừng chủ quan nghĩ chỉ cần ăn uống tẩm bổ là đủ, bởi thiếu máu có thể là biểu hiện của nhiều bệnh lý tiềm ẩn, thậm chí dẫn đến ngất xỉu hoặc tai biến mạch máu nếu không điều trị kịp thời.
Tiểu cầu là những mảnh tế bào nhỏ có vai trò đông máu. Khi tăng cao bất thường, nguy cơ hình thành cục máu đông sẽ tăng. Ngược lại, nếu tiểu cầu giảm mạnh, bạn có thể dễ chảy máu và bầm tím, đặc biệt nguy hiểm với người đang dùng thuốc chống đông. Sự dao động nhẹ đôi khi chỉ là do thay đổi sinh lý (như tập thể dục, mất ngủ), nhưng nếu vượt quá ngưỡng bình thường trong thời gian dài, bạn nên đi kiểm tra.
Bạch cầu đóng vai trò như "lính canh" của hệ miễn dịch. Khi cơ thể có nhiễm trùng, số lượng bạch cầu sẽ tăng, đó là cách cơ thể phản ứng với vi khuẩn hoặc virus. Tuy nhiên, nếu chỉ số này quá thấp, hệ miễn dịch của bạn có thể đang bị suy giảm. Lúc đó, bạn dễ mắc các bệnh nhiễm trùng hơn và cần đi khám để xác định nguyên nhân.
Ngoài những chỉ số chính, một vài thông tin phụ khác cũng rất đáng để bác sĩ lưu tâm. Ví dụ, nếu tỷ lệ bạch cầu ái toan tăng, có thể bạn đang bị dị ứng hoặc nhiễm ký sinh trùng. Tăng bạch cầu trung tính thường liên quan đến nhiễm khuẩn, trong khi tăng lympho lại thường do nhiễm virus. Nhưng những điều này chỉ nên được đánh giá bởi người có chuyên môn, vì chúng chỉ mang tính định hướng chứ không thể kết luận bệnh lý cụ thể.
Một điều quan trọng khác là đừng chỉ dựa vào một kết quả xét nghiệm duy nhất. Các chỉ số có thể dao động vì nhiều lý do: stress, thiếu ngủ, ăn uống không hợp lý, hoặc lấy máu không đúng lúc. Nếu có bất thường nhẹ, thường bác sĩ sẽ khuyên bạn làm lại sau một vài tuần để theo dõi.
Trước khi xét nghiệm máu, bạn cũng cần lưu ý: ngủ đủ, tránh ăn uống quá nhiều chất béo hoặc uống rượu vài ngày trước khi đi khám. Nhịn ăn sau 20 giờ tối hôm trước, và nên uống đủ nước để dễ lấy máu. Sau khi lấy máu, cần ấn nhẹ vào chỗ kim tiêm để tránh chảy máu thêm. Nếu cảm thấy chóng mặt, hãy nằm nghỉ và uống một chút nước đường.
Cuối cùng, điều quan trọng là: đừng tự chẩn đoán và càng không nên tự điều trị chỉ dựa vào kết quả xét nghiệm. Những mũi tên lên xuống trong báo cáo là để bác sĩ đánh giá lâm sàng. Hãy để người có chuyên môn kết nối các con số ấy với triệu chứng thực tế của bạn – đó mới là cách hiểu đúng và an toàn nhất cho sức khỏe.
