Đoạn Video
Ảnh
Những ngày gần đây, tại nhiều quán ăn, cửa hàng online ở hai đầu đất nước, một hiện tượng kỳ lạ xuất hiện: Khách hàng chuyển khoản nhưng ghi nội dung thanh toán là “Chúc mừng sinh nhật”, “Happy wedding”, hay đơn giản là... tên Facebook. Phía sau những dòng tin nhắn vui vẻ ấy là nỗi lo ngày càng lớn của tiểu thương: né thuế.
Thế nhưng, theo giới chuyên gia, hành động này không chỉ vô ích mà còn có thể đẩy cả người bán lẫn người mua vào vòng rủi ro pháp lý.
Chuyển khoản... né từ “tiền hàng”
Tại một quán phở nhỏ ở quận 8 (TP.HCM), chị Minh Thu (Bắc Ninh) bối rối khi chủ quán từ chối thanh toán chuyển khoản với lý do “ngại bị truy thu thuế”. Không mang đủ tiền mặt, chị đành chuyển khoản 40.000 đồng còn lại nhưng ghi nội dung là: “Chúc sinh nhật” – theo hướng dẫn của chủ quán.
Chị Thu chia sẻ: “Tôi hiểu nỗi lo của người bán, nhưng cách làm này khiến người mua cũng cảm giác như mình đang tiếp tay cho việc lách luật. Mà thực sự thì... rất bất tiện”.
Trên mạng xã hội, nhiều chủ hộ kinh doanh và tiểu thương cũng đang “truyền tai” nhau mẹo “ẩn danh doanh thu”. Một số người bán mỹ phẩm, quần áo online yêu cầu khách chuyển khoản nhưng tránh ghi các cụm từ như “hàng hóa”, “tiền hàng”, “thanh toán”. Thay vào đó, khách được hướng dẫn ghi những nội dung vui vẻ, phi thương mại để tránh bị… chú ý từ cơ quan thuế.
Vì sao tiểu thương hoang mang?
Từ ngày 1/6, chính sách thuế khoán thay đổi, đặc biệt với nhóm hộ kinh doanh có doanh thu trên 1 tỷ đồng/năm trong các lĩnh vực như ăn uống, bán lẻ, vận tải, làm đẹp... Những hộ này buộc phải chuyển sang sử dụng hóa đơn điện tử kết nối trực tiếp với cơ quan thuế qua máy tính tiền.
Điều đó có nghĩa là, doanh thu không còn do người bán tự kê khai mà được giám sát theo thời gian thực.
Lo ngại bị tính thuế cao hơn hoặc bị kiểm tra đột xuất, nhiều hộ kinh doanh tìm cách quay về thanh toán tiền mặt, hạn chế hiển thị nội dung giao dịch khi chuyển khoản – bất chấp xu hướng thanh toán không dùng tiền mặt đang ngày một phổ biến.
Chuyên gia cảnh báo: Giấu doanh thu hiện nay là rất khó, gần như không thể
Ông Lê Văn Tuấn, Giám đốc Công ty TNHH Kế toán thuế Keytas, khẳng định: “Việc giấu doanh thu hiện nay là rất khó, gần như không thể”.
Theo ông Tuấn, cơ quan thuế có đủ công cụ để đối chiếu dòng tiền, từ lượng hàng nhập, hóa đơn đầu vào, dữ liệu tài khoản ngân hàng, cho đến các giao dịch trên nền tảng số. Thậm chí, kể cả các giao dịch chuyển khoản “mã hóa” bằng lời chúc sinh nhật cũng có thể bị truy vết nếu nghi ngờ gian lận.
Từ ngày 1/7, thông tin thuế cá nhân và hộ kinh doanh sẽ đồng bộ với mã định danh cá nhân, kết nối trực tiếp với tài khoản ngân hàng và ứng dụng eTax Mobile. Điều đó đồng nghĩa, mọi dòng tiền đều có thể được kiểm tra tự động theo chuẩn dữ liệu quốc gia.
Ông Tuấn nhấn mạnh: “Giao dịch không minh bạch không giúp né thuế mà chỉ tăng nguy cơ bị xử lý. Khi đã bị phát hiện, không chỉ bị truy thu mà còn bị xử phạt nặng, thậm chí bị khởi tố nếu vi phạm nhiều lần”.
Người tiêu dùng cũng gặp rủi ro
Không chỉ người bán, người mua cũng đang vô tình bị lôi kéo vào “trò chơi trốn thuế”, mà phần thiệt hại có thể thuộc về họ.
Một trường hợp khách hàng chuyển nhầm 1 triệu đồng thay vì 50.000 đồng, sau đó xin hoàn lại tiền mặt, đã khiến chủ quán rơi vào tình huống lúng túng vì không có tiền thối. Cũng từng xảy ra trường hợp khách đưa ảnh chụp màn hình giả mạo giao dịch, rồi biến mất trước khi người bán kịp xác minh.
Tình trạng “trả tiền kiểu âm thầm” không chỉ khiến việc kinh doanh thiếu minh bạch mà còn làm suy yếu niềm tin giữa người bán và người mua – điều vốn dĩ quan trọng bậc nhất trong thương mại.
Thay vì né, nên minh bạch
Giới chuyên gia kêu gọi các hộ kinh doanh chủ động làm quen với chính sách thuế mới, thay vì tìm cách đối phó. Bởi các hành vi giấu doanh thu, không xuất hóa đơn hay “lách luật” bằng chuyển khoản mập mờ có thể bị xử phạt từ 6 triệu đồng/lần, bị truy thu thuế, tính lãi chậm nộp, và nếu cố tình vi phạm nhiều lần, có thể bị xử lý hình sự.
Đặc biệt, với cơ chế định danh tài khoản ngân hàng, việc dùng tài khoản “khác tên” để nhận tiền hay sử dụng nhiều tài khoản cá nhân nhằm phân tán dòng tiền cũng không còn là “kẽ hở” an toàn như trước.
Trốn thuế – tưởng khôn, hóa dại
Từ một bát phở 45.000 đồng với lời chúc “Happy birthday”, câu chuyện đã hé lộ sự lúng túng và phản ứng đối phó của tiểu thương trước chính sách quản lý thuế mới. Thế nhưng, trong một hệ thống ngày càng số hóa và kết nối, mọi nỗ lực trốn tránh đều để lại dấu vết.
Điều các hộ kinh doanh cần lúc này không phải là “mẹo lách luật”, mà là sự hiểu biết, đồng hành và thích nghi với quy định. Chỉ có minh bạch mới giúp họ làm ăn bền vững – thay vì rủi ro vạ lây từ một dòng tin nhắn tưởng như vô hại: “Chúc sinh nhật vui vẻ”.
Thế nhưng, theo giới chuyên gia, hành động này không chỉ vô ích mà còn có thể đẩy cả người bán lẫn người mua vào vòng rủi ro pháp lý.
Chuyển khoản... né từ “tiền hàng”
Tại một quán phở nhỏ ở quận 8 (TP.HCM), chị Minh Thu (Bắc Ninh) bối rối khi chủ quán từ chối thanh toán chuyển khoản với lý do “ngại bị truy thu thuế”. Không mang đủ tiền mặt, chị đành chuyển khoản 40.000 đồng còn lại nhưng ghi nội dung là: “Chúc sinh nhật” – theo hướng dẫn của chủ quán.
Chị Thu chia sẻ: “Tôi hiểu nỗi lo của người bán, nhưng cách làm này khiến người mua cũng cảm giác như mình đang tiếp tay cho việc lách luật. Mà thực sự thì... rất bất tiện”.
Trên mạng xã hội, nhiều chủ hộ kinh doanh và tiểu thương cũng đang “truyền tai” nhau mẹo “ẩn danh doanh thu”. Một số người bán mỹ phẩm, quần áo online yêu cầu khách chuyển khoản nhưng tránh ghi các cụm từ như “hàng hóa”, “tiền hàng”, “thanh toán”. Thay vào đó, khách được hướng dẫn ghi những nội dung vui vẻ, phi thương mại để tránh bị… chú ý từ cơ quan thuế.
Vì sao tiểu thương hoang mang?
Từ ngày 1/6, chính sách thuế khoán thay đổi, đặc biệt với nhóm hộ kinh doanh có doanh thu trên 1 tỷ đồng/năm trong các lĩnh vực như ăn uống, bán lẻ, vận tải, làm đẹp... Những hộ này buộc phải chuyển sang sử dụng hóa đơn điện tử kết nối trực tiếp với cơ quan thuế qua máy tính tiền.
Điều đó có nghĩa là, doanh thu không còn do người bán tự kê khai mà được giám sát theo thời gian thực.
Lo ngại bị tính thuế cao hơn hoặc bị kiểm tra đột xuất, nhiều hộ kinh doanh tìm cách quay về thanh toán tiền mặt, hạn chế hiển thị nội dung giao dịch khi chuyển khoản – bất chấp xu hướng thanh toán không dùng tiền mặt đang ngày một phổ biến.
Chuyên gia cảnh báo: Giấu doanh thu hiện nay là rất khó, gần như không thể
Ông Lê Văn Tuấn, Giám đốc Công ty TNHH Kế toán thuế Keytas, khẳng định: “Việc giấu doanh thu hiện nay là rất khó, gần như không thể”.
Theo ông Tuấn, cơ quan thuế có đủ công cụ để đối chiếu dòng tiền, từ lượng hàng nhập, hóa đơn đầu vào, dữ liệu tài khoản ngân hàng, cho đến các giao dịch trên nền tảng số. Thậm chí, kể cả các giao dịch chuyển khoản “mã hóa” bằng lời chúc sinh nhật cũng có thể bị truy vết nếu nghi ngờ gian lận.
Từ ngày 1/7, thông tin thuế cá nhân và hộ kinh doanh sẽ đồng bộ với mã định danh cá nhân, kết nối trực tiếp với tài khoản ngân hàng và ứng dụng eTax Mobile. Điều đó đồng nghĩa, mọi dòng tiền đều có thể được kiểm tra tự động theo chuẩn dữ liệu quốc gia.
Ông Tuấn nhấn mạnh: “Giao dịch không minh bạch không giúp né thuế mà chỉ tăng nguy cơ bị xử lý. Khi đã bị phát hiện, không chỉ bị truy thu mà còn bị xử phạt nặng, thậm chí bị khởi tố nếu vi phạm nhiều lần”.
Người tiêu dùng cũng gặp rủi ro
Không chỉ người bán, người mua cũng đang vô tình bị lôi kéo vào “trò chơi trốn thuế”, mà phần thiệt hại có thể thuộc về họ.
Một trường hợp khách hàng chuyển nhầm 1 triệu đồng thay vì 50.000 đồng, sau đó xin hoàn lại tiền mặt, đã khiến chủ quán rơi vào tình huống lúng túng vì không có tiền thối. Cũng từng xảy ra trường hợp khách đưa ảnh chụp màn hình giả mạo giao dịch, rồi biến mất trước khi người bán kịp xác minh.
Tình trạng “trả tiền kiểu âm thầm” không chỉ khiến việc kinh doanh thiếu minh bạch mà còn làm suy yếu niềm tin giữa người bán và người mua – điều vốn dĩ quan trọng bậc nhất trong thương mại.
Thay vì né, nên minh bạch
Giới chuyên gia kêu gọi các hộ kinh doanh chủ động làm quen với chính sách thuế mới, thay vì tìm cách đối phó. Bởi các hành vi giấu doanh thu, không xuất hóa đơn hay “lách luật” bằng chuyển khoản mập mờ có thể bị xử phạt từ 6 triệu đồng/lần, bị truy thu thuế, tính lãi chậm nộp, và nếu cố tình vi phạm nhiều lần, có thể bị xử lý hình sự.
Đặc biệt, với cơ chế định danh tài khoản ngân hàng, việc dùng tài khoản “khác tên” để nhận tiền hay sử dụng nhiều tài khoản cá nhân nhằm phân tán dòng tiền cũng không còn là “kẽ hở” an toàn như trước.
Trốn thuế – tưởng khôn, hóa dại
Từ một bát phở 45.000 đồng với lời chúc “Happy birthday”, câu chuyện đã hé lộ sự lúng túng và phản ứng đối phó của tiểu thương trước chính sách quản lý thuế mới. Thế nhưng, trong một hệ thống ngày càng số hóa và kết nối, mọi nỗ lực trốn tránh đều để lại dấu vết.
Điều các hộ kinh doanh cần lúc này không phải là “mẹo lách luật”, mà là sự hiểu biết, đồng hành và thích nghi với quy định. Chỉ có minh bạch mới giúp họ làm ăn bền vững – thay vì rủi ro vạ lây từ một dòng tin nhắn tưởng như vô hại: “Chúc sinh nhật vui vẻ”.
