Đoạn Video
Ảnh
Hỏi: "Công ty tôi vừa phá sản, chủ công ty cầm sổ bảo hiểm xã hội (BHXH) của nhân viên rồi bỏ trốn. Rất nhiều nhân viên bị nợ tiền BHXH. Tôi cần làm gì để được hưởng quyền lợi bảo hiểm chính đáng của mình?"
Khi công ty phá sản và người chủ bỏ trốn, người lao động cần thực hiện đồng thời hai việc:
Phá sản là tình trạng doanh nghiệp, hợp tác xã mất khả năng thanh toán và bị Tòa án nhân dân ra quyết định tuyên bố phá sản (khoản 2 Điều 4 Luật Phá sản năm 2014).
Khi doanh nghiệp phá sản thì các khoản: nợ lương, trợ cấp thôi việc, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp và các quyền lợi khác của người lao động theo hợp đồng lao động và thỏa ước lao động tập thể đã ký kết sẽ được ưu tiên thanh toán ngay sau khi thanh toán xong chi phí phá sản (điểm b khoản 1 Điều 54 Luật Phá sản năm 2014 và khoản 2 điều 48 Luật Lao động năm 2019).
Đối với đơn vị nợ tiền đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, nếu người lao động đủ điều kiện hưởng bảo hiểm xã hội hoặc chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc thì đơn vị có trách nhiệm đóng đủ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, bao gồm cả tiền lãi chậm đóng theo quy định. Cơ quan bảo hiểm xã hội xác nhận sổ bảo hiểm xã hội để kịp thời giải quyết chế độ cho người lao động.
Khi công ty phá sản và người chủ bỏ trốn, người lao động cần thực hiện đồng thời hai việc:
Phá sản là tình trạng doanh nghiệp, hợp tác xã mất khả năng thanh toán và bị Tòa án nhân dân ra quyết định tuyên bố phá sản (khoản 2 Điều 4 Luật Phá sản năm 2014).
Khi doanh nghiệp phá sản thì các khoản: nợ lương, trợ cấp thôi việc, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp và các quyền lợi khác của người lao động theo hợp đồng lao động và thỏa ước lao động tập thể đã ký kết sẽ được ưu tiên thanh toán ngay sau khi thanh toán xong chi phí phá sản (điểm b khoản 1 Điều 54 Luật Phá sản năm 2014 và khoản 2 điều 48 Luật Lao động năm 2019).
Đối với đơn vị nợ tiền đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, nếu người lao động đủ điều kiện hưởng bảo hiểm xã hội hoặc chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc thì đơn vị có trách nhiệm đóng đủ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, bao gồm cả tiền lãi chậm đóng theo quy định. Cơ quan bảo hiểm xã hội xác nhận sổ bảo hiểm xã hội để kịp thời giải quyết chế độ cho người lao động.
- Gửi đơn đến cơ quan công an nơi công ty đặt trụ sở để tố giác hành vi chiếm đoạt sổ BHXH, hành vi có thể cấu thành tội "Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản" hoặc "Trốn đóng BHXH bắt buộc", theo Điều 216 Bộ luật Hình sự.
- Gửi đơn lên Tòa án nhân dân có thẩm quyền, yêu cầu giải quyết theo thủ tục phá sản doanh nghiệp, nếu chưa có quyết định phá sản chính thức.
- Trong trường hợp bị chủ doanh nghiệp giữ sổ BHXH cá nhân:
- Người lao động có quyền yêu cầu cơ quan BHXH cấp lại sổ, căn cứ theo Điều 19 Luật BHXH 2014. Hồ sơ cần chuẩn bị gồm:
- Đơn đề nghị cấp lại sổ BHXH (theo mẫu);
- CMND/CCCD, sổ hộ khẩu hoặc giấy tạm trú;
- Bằng chứng quá trình làm việc (hợp đồng lao động, bảng lương, quyết định bổ nhiệm nếu có);
- Văn bản chứng minh doanh nghiệp phá sản hoặc chủ bỏ trốn (nếu có).
Căn cứ theo Điều 214, 215, 216 Bộ luật Hình sự, hành vi trốn đóng BHXH cho người lao động bị coi là hành vi phạm tội nếu có dấu hiệu cố ý và gây thiệt hại.
Người lao động có thể:
- Gửi đơn khiếu nại/tố giác lên Thanh tra Sở Lao động – Thương binh & Xã hội và cơ quan BHXH cấp quận/huyện nơi doanh nghiệp đăng ký hoạt động.
- Yêu cầu cơ quan BHXH tiến hành thanh tra và khởi kiện doanh nghiệp ra Tòa án, nếu còn hoạt động pháp lý. Trong trường hợp doanh nghiệp phá sản, khoản nợ BHXH là khoản nợ ưu tiên, được thanh toán trước theo Luật Phá sản 2014.
- Người lao động có quyền yêu cầu cơ quan BHXH cấp lại sổ, căn cứ theo Điều 19 Luật BHXH 2014. Hồ sơ cần chuẩn bị gồm:
