Đề xuất lập hóa đơn trong 3 ngày làm việc có hợp lý không?

[Nghỉ Mất Sức]

Hiệp hội Doanh nghiệp TP.HCM (HUBA) tổng hợp ý kiến hội viên và đưa ra 5 nhóm kiến nghị lớn gửi cơ quan quản lý, nhằm tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp. Trong đó có đề xuất sửa đổi quy định cho phép cho phép doanh nghiệp lập hóa đơn trong vòng 3 ngày làm việc sau giao dịch thay vì ngay tại thời điểm bán hàng xuất phát từ các lý do sau:

1. Thực tế hoạt động của doanh nghiệp nhỏ và hộ kinh doanh chưa phù hợp với quy định hiện hành - nhiều đơn vị không có bộ phận kế toán chuyên trách hoặc không sử dụng phần mềm hóa đơn điện tử tại chỗ, nên việc lập hóa đơn ngay lập tức là khó khả thi.
2. Tình huống bán hàng linh hoạt, nhỏ lẻ (đặc biệt trong lĩnh vực bán buôn, phân phối, bán lưu động hoặc giao dịch qua nhiều khâu) khiến việc xác định chính xác thời điểm kết thúc giao dịch và lập hóa đơn ngay gặp trở ngại.
3. Mục tiêu giảm áp lực hành chính và rủi ro vi phạm cho doanh nghiệp nhỏ: quy định quá chặt khiến họ dễ bị xử phạt dù không có ý trốn thuế.
4. Vẫn đảm bảo nghĩa vụ thuế - khoảng thời gian 3 ngày làm việc sau giao dịch vẫn đủ để doanh nghiệp hoàn tất thủ tục kế toán, lập hóa đơn chính xác, minh bạch.

Ông Nguyễn Phước Hưng, Phó chủ tịch HUBA, chia sẻ về bức tranh hoạt động của doanh nghiệp TP.HCM trong quý 3-2025

HUBA cho rằng việc thay đổi này nhằm tạo sự linh hoạt và thực tiễn hơn trong quản lý hóa đơn, vừa giảm gánh nặng hành chính, vừa không ảnh hưởng đến nghĩa vụ thuế và tính minh bạch của doanh nghiệp.

Hiện nay, về mặt kỹ thuật, việc kết nối máy bán hàng, phần mềm kế toán hoặc POS với hệ thống hóa đơn điện tử của cơ quan thuế có thể đáp ứng ngay việc xuất hóa đơn khi bán hàng. Tuy nhiên, thực tế lại có một số vấn đề khiến cho việc xuất hóa đơn ngay khi bán hàng gặp khó khăn. Chẳng hạn, nhiều hộ kinh doanh, doanh nghiệp siêu nhỏ (đặc biệt trong lĩnh vực bán lẻ, chợ truyền thống, hoặc do người lớn tuổi điều hành) chưa có thiết bị kết nối mạng ổn định, chưa quen dùng phần mềm hóa đơn điện tử. Việc đầu tư thiết bị, phần mềm, đào tạo nhân sự là gánh nặng chi phí đáng kể.

Một số giao dịch cần chờ xác nhận thanh toán, giao hàng, đối chiếu công nợ hoặc đổi trả, nên không thể lập hóa đơn ngay mà vẫn phải đảm bảo số liệu chính xác. Với doanh nghiệp cung cấp dịch vụ, đặc biệt là ngành B2B, thời điểm “bán hàng” và “hoàn tất giao dịch” không trùng nhau.

Nếu lập hóa đơn tức thời, trong điều kiện nhân lực mỏng hoặc xử lý thủ công, dễ xảy ra lỗi số liệu, sai mã hàng, thuế suất... khiến doanh nghiệp bị xử phạt hoặc phải hủy, điều chỉnh hóa đơn sau đó. Công việc này đòi hỏi phải có nhân lực rà soát và xử lý kịp thời, nếu không sẽ gây khó khăn về số liệu sau này.

Cho nên, dù về công nghệ có thể làm ngay, nhưng thực tế năng lực và quy trình vận hành của nhiều doanh nghiệp nhỏ chưa đáp ứng đồng bộ.

Tuy nhiên, đề xuất lập hóa đơn trong ba ngày làm việc dựa trên cơ sở nào? có nghĩa là sao lại ba ngày chứ không phải ít hoặc nhiều ngày hơn?