Đoạn Video
Ảnh
Hoàn lưu bão là hệ thống gió xoáy xung quanh tâm bão (mắt bão) và là một phần cấu trúc quan trọng của bão nhiệt đới. Hệ thống gió xoáy này tạo thành một vùng khí quyển quay tròn có bán kính rất lớn, thường từ vài trăm đến hơn 1.000 km. Đây là phần mở rộng của bão, chứ không chỉ gói gọn trong tâm bão.
"Hoàn lưu" nghĩa là vòng tuần hoàn, luồng khí chuyển động theo vòng. "Hoàn lưu bão" chính là vùng không khí xoáy mạnh, chuyển động xoay tròn quanh tâm bão. Nó bao gồm: Gió mạnh, Mây dày đặc, Mưa to đến rất to, Thậm chí có giông sét và lốc xoáy.
Đặc điểm của hoàn lưu bão
Hướng gió xoáy:
- Ở Bắc bán cầu, hoàn lưu bão quay ngược chiều kim đồng hồ.
- Ở Nam bán cầu, quay cùng chiều kim đồng hồ.
Phạm vi ảnh hưởng:
Dù tâm bão chưa vào đất liền, hoàn lưu bão có thể gây mưa to, gió mạnh, sóng lớn, lũ lụt trên diện rộng, cách xa hàng trăm km từ tâm bão.
Cấu trúc:
- Tâm bão (mắt bão): thường lặng gió.
- Vành mây dông xung quanh: nơi xảy ra mưa to, gió mạnh nhất.
- Hoàn lưu ngoài cùng: vẫn có mưa, gió, nhưng yếu dần theo khoảng cách từ tâm bão.
- Sức gió giảm dần từ tâm bão ra ngoài.
Ví dụ:
Khi dự báo thời tiết nói “hoàn lưu bão số 3 gây mưa lớn từ Thanh Hóa đến Hà Tĩnh”, tức là dù tâm bão có thể đổ bộ ở Nghệ An, nhưng hoàn lưu vẫn gây mưa gió cho vùng rộng lớn xung quanh.
Ảnh hưởng sau khi bão tan: Dù tâm bão suy yếu, hoàn lưu còn lại vẫn có thể gây mưa lớn, lũ lụt, sạt lở đất ở diện rộng.
Hoàn lưu bão không chỉ xảy ra sau khi bão đi qua
Hoàn lưu bão là toàn bộ hệ thống gió và mây mưa xoáy rộng lớn xung quanh tâm bão, gây ảnh hưởng trước – trong – và sau khi bão đổ bộ.
Trước khi bão đổ bộ, hoàn lưu bão gây mưa giông, gió mạnh, biển động... dù tâm bão còn cách xa. Khi bão đổ bộ là lúc hoàn lưu hoạt động mạnh nhất, gây mưa to, gió giật mạnh nhất gần tâm bão. Sau khi bão đi qua, phần hoàn lưu phía sau vẫn gây mưa kéo dài, đặc biệt là ở các vùng địa hình núi, có thể dẫn đến lũ sau bão. Mưa giông xảy ra trước khi bão vào, nếu do hệ thống mây và gió xoáy của bão gây ra, vẫn được gọi là ảnh hưởng của hoàn lưu bão.
Ảnh hưởng của hoàn lưu đến từng vùng địa hình khác nhau
Ảnh hưởng của hoàn lưu bão đến từng vùng địa hình khác nhau sẽ không giống nhau, vì gió - mưa - độ ẩm - dòng chảy khi gặp núi, đồng bằng, biển… sẽ tạo ra các hiện tượng riêng biệt.
. Khu vực miền núi, trung du: Mưa lớn kéo dài do hoàn lưu bị chặn bởi núi, hơi nước bị nén lại và ngưng tụ, nguy cơ cao sẽ gặp lũ quét, sạt lở đất. Mưa sẽ dồn dập theo từng đợt, kể cả sau khi bão tan.
Các tỉnh miền núi như Lào Cai, Yên Bái, Hà Giang, Quảng Nam… thường chịu thiệt hại lớn sau bão do hoàn lưu gây mưa dai dẳng kết hợp địa hình dốc.
. Khu vực đồng bằng, ven biển: Gió giật mạnh do không bị vật cản (địa hình bằng phẳng). Ngập lụt đô thị, đặc biệt ở thành phố ven biển (do mưa lớn + triều cường), biển động dữ dội, nước biển dâng, nhất là trong hoàn lưu trước bão.
Hải Phòng, Đà Nẵng, TP.HCM, Cà Mau thường bị ngập sâu khi hoàn lưu bão kết hợp triều cường và mưa lớn.
. Khu vực cao nguyên: Mưa lớn gây sạt lở taluy, trôi đất, ảnh hưởng đến giao thông, đập thủy điện. Do địa hình rộng nhưng dốc nhẹ, có thể gây lũ tiểu vùng ở một số thung lũng khép kín.
Tây Nguyên (Gia Lai, Đắk Lắk…) thường bị chia cắt giao thông do hoàn lưu bão kéo dài gây lũ cục bộ.
. Khu vực hải đảo: Gió giật rất mạnh, sóng biển cao 5–10m. Hoàn lưu bão gây biển động dữ dội, cô lập đảo, cấm tàu thuyền kéo dài.
Hoàng Sa, Trường Sa, Côn Đảo, Lý Sơn… thường hứng chịu gió cực mạnh và sóng lớn ngay từ hoàn lưu trước bão.
"Hoàn lưu" nghĩa là vòng tuần hoàn, luồng khí chuyển động theo vòng. "Hoàn lưu bão" chính là vùng không khí xoáy mạnh, chuyển động xoay tròn quanh tâm bão. Nó bao gồm: Gió mạnh, Mây dày đặc, Mưa to đến rất to, Thậm chí có giông sét và lốc xoáy.
Đặc điểm của hoàn lưu bão
Hướng gió xoáy:
- Ở Bắc bán cầu, hoàn lưu bão quay ngược chiều kim đồng hồ.
- Ở Nam bán cầu, quay cùng chiều kim đồng hồ.
Phạm vi ảnh hưởng:
Dù tâm bão chưa vào đất liền, hoàn lưu bão có thể gây mưa to, gió mạnh, sóng lớn, lũ lụt trên diện rộng, cách xa hàng trăm km từ tâm bão.
Cấu trúc:
- Tâm bão (mắt bão): thường lặng gió.
- Vành mây dông xung quanh: nơi xảy ra mưa to, gió mạnh nhất.
- Hoàn lưu ngoài cùng: vẫn có mưa, gió, nhưng yếu dần theo khoảng cách từ tâm bão.
- Sức gió giảm dần từ tâm bão ra ngoài.
Ví dụ:
Khi dự báo thời tiết nói “hoàn lưu bão số 3 gây mưa lớn từ Thanh Hóa đến Hà Tĩnh”, tức là dù tâm bão có thể đổ bộ ở Nghệ An, nhưng hoàn lưu vẫn gây mưa gió cho vùng rộng lớn xung quanh.
Ảnh hưởng sau khi bão tan: Dù tâm bão suy yếu, hoàn lưu còn lại vẫn có thể gây mưa lớn, lũ lụt, sạt lở đất ở diện rộng.
Hoàn lưu bão không chỉ xảy ra sau khi bão đi qua
Hoàn lưu bão là toàn bộ hệ thống gió và mây mưa xoáy rộng lớn xung quanh tâm bão, gây ảnh hưởng trước – trong – và sau khi bão đổ bộ.
Trước khi bão đổ bộ, hoàn lưu bão gây mưa giông, gió mạnh, biển động... dù tâm bão còn cách xa. Khi bão đổ bộ là lúc hoàn lưu hoạt động mạnh nhất, gây mưa to, gió giật mạnh nhất gần tâm bão. Sau khi bão đi qua, phần hoàn lưu phía sau vẫn gây mưa kéo dài, đặc biệt là ở các vùng địa hình núi, có thể dẫn đến lũ sau bão. Mưa giông xảy ra trước khi bão vào, nếu do hệ thống mây và gió xoáy của bão gây ra, vẫn được gọi là ảnh hưởng của hoàn lưu bão.
Ảnh hưởng của hoàn lưu đến từng vùng địa hình khác nhau
Ảnh hưởng của hoàn lưu bão đến từng vùng địa hình khác nhau sẽ không giống nhau, vì gió - mưa - độ ẩm - dòng chảy khi gặp núi, đồng bằng, biển… sẽ tạo ra các hiện tượng riêng biệt.
. Khu vực miền núi, trung du: Mưa lớn kéo dài do hoàn lưu bị chặn bởi núi, hơi nước bị nén lại và ngưng tụ, nguy cơ cao sẽ gặp lũ quét, sạt lở đất. Mưa sẽ dồn dập theo từng đợt, kể cả sau khi bão tan.
Các tỉnh miền núi như Lào Cai, Yên Bái, Hà Giang, Quảng Nam… thường chịu thiệt hại lớn sau bão do hoàn lưu gây mưa dai dẳng kết hợp địa hình dốc.
. Khu vực đồng bằng, ven biển: Gió giật mạnh do không bị vật cản (địa hình bằng phẳng). Ngập lụt đô thị, đặc biệt ở thành phố ven biển (do mưa lớn + triều cường), biển động dữ dội, nước biển dâng, nhất là trong hoàn lưu trước bão.
Hải Phòng, Đà Nẵng, TP.HCM, Cà Mau thường bị ngập sâu khi hoàn lưu bão kết hợp triều cường và mưa lớn.
. Khu vực cao nguyên: Mưa lớn gây sạt lở taluy, trôi đất, ảnh hưởng đến giao thông, đập thủy điện. Do địa hình rộng nhưng dốc nhẹ, có thể gây lũ tiểu vùng ở một số thung lũng khép kín.
Tây Nguyên (Gia Lai, Đắk Lắk…) thường bị chia cắt giao thông do hoàn lưu bão kéo dài gây lũ cục bộ.
. Khu vực hải đảo: Gió giật rất mạnh, sóng biển cao 5–10m. Hoàn lưu bão gây biển động dữ dội, cô lập đảo, cấm tàu thuyền kéo dài.
Hoàng Sa, Trường Sa, Côn Đảo, Lý Sơn… thường hứng chịu gió cực mạnh và sóng lớn ngay từ hoàn lưu trước bão.
