Kim loại quý trị giá hơn 1 nghìn tỷ đô la đang ẩn náu trong các hố trên Mặt Trăng

[Ngô Xuân Thành]

Trong tương lai – nếu viễn cảnh khoa học viễn tưởng trở thành hiện thực - con người có thể sẽ rời Trái đất để tìm kiếm những kim loại quý ngoài không gian, cụ thể là khai thác từ các tiểu hành tinh. Tuy nhiên, một nghiên cứu mới cho thấy có thể chúng ta không cần phải đi xa đến thế: Mặt trăng - người bạn đồng hành gần gũi của Trái đất - có thể là một “mỏ vàng” tiềm năng dễ khai thác hơn nhiều.

Ý tưởng này không quá phức tạp. Nhìn lên bầu trời, bạn có thể thấy Mặt trăng đầy rẫy những hố va chạm. Một nghiên cứu năm 2020 thậm chí phát hiện hơn 109.000 hố mới ở các vùng vĩ độ thấp và trung bình. Những hố này hình thành khi các thiên thể như tiểu hành tinh, thiên thạch hoặc sao chổi – di chuyển với tốc độ siêu thanh - đâm vào bề mặt Mặt trăng. Theo giải thích của NASA, năng lượng do cú va chạm tạo ra phụ thuộc vào nhiều yếu tố như kích thước, tốc độ, khối lượng của thiên thể cũng như loại địa hình và góc độ va chạm.

Dù với góc nhìn của người yêu thiên văn, bạn có thể cảm thấy tội nghiệp cho Mặt trăng, nhưng nếu bạn là một nhà thám hiểm không gian hay một doanh nhân, có lẽ bạn sẽ nhìn thấy... tiền. Bởi lẽ, theo một nghiên cứu mới, rất có thể nhiều cú va chạm trong số đó đã để lại các mảnh thiên thạch chứa kim loại quý – thậm chí ở ngay bề mặt hoặc gần bề mặt, giúp việc khai thác dễ dàng hơn nhiều.

Trước đó, vào năm 2014, một nhóm do nhà thiên văn Martin Elvis dẫn đầu đã ước tính có bao nhiêu tiểu hành tinh gần Trái đất chứa kim loại quý. Dựa trên cách tiếp cận này, nhóm nghiên cứu mới do Jayanth Chennamangalam dẫn đầu đã áp dụng các mô hình xác suất để ước tính số lượng các hố va chạm trên Mặt trăng có thể chứa quặng kim loại quý - đặc biệt là ở những vị trí có thể khai thác thương mại.

Nhiệm vụ này không đơn giản: họ phải tính toán kích thước của các vật thể va chạm, loại kim loại có trong chúng, và xem liệu các kim loại này có còn nằm đủ gần bề mặt để con người có thể tiếp cận được không. Kết quả đáng chú ý là: có thể có tới khoảng 6.500 miệng hố trên Mặt trăng chứa lượng kim loại quý đủ để khai thác với quy mô thương mại.

“Chúng tôi xem xét các hố có đường kính từ 1 km trở lên, và từ đó ước tính được giới hạn trên về số lượng hố có thể chứa tàn tích của các thiên thạch giàu kim loại nhóm bạch kim,” nhóm nghiên cứu viết. “Khi nâng ngưỡng này lên 5 km – tức là xem xét các hố va chạm lớn hơn – thì lượng kim loại quý ước tính được còn đáng kể hơn nữa.” Trên thực tế, những con số họ đưa ra còn cao hơn gấp 10 đến 100 lần so với ước tính về trữ lượng kim loại quý trong các tiểu hành tinh gần Trái đất mà nghiên cứu của Elvis đưa ra trước đó. Điều này có nghĩa là: khai thác Mặt trăng có thể vừa dễ hơn, vừa sinh lời nhiều hơn so với việc săn tìm tiểu hành tinh ngoài không gian.

Chennamangalam ước tính sơ bộ rằng giá trị kim loại quý – chủ yếu là bạch kim và các kim loại quý hiếm khác - trên Mặt trăng có thể lên tới hơn 1 nghìn tỷ USD.

New Scientist dẫn lời nghiên cứu này cho rằng: “Hiện nay, thiên văn học chủ yếu phục vụ cho mục đích khám phá tri thức và phụ thuộc vào ngân sách nhà nước. Nhưng nếu chúng ta có thể khai thác tài nguyên ngoài không gian - từ Mặt trăng hoặc các tiểu hành tinh – thì các công ty tư nhân sẽ sẵn sàng đầu tư vào việc mở rộng khám phá trong Hệ Mặt trời.”

Nghiên cứu này vừa được công bố trên tạp chí Planetary and Space Science.