Phát hiện khối u trong phổi qua chụp CT: Đừng vội hoảng, hiểu đúng để không lo lắng sai cách

[Chuyên Lão Khoa]

không ít người bàng hoàng khi nhận được kết quả chụp CT cho thấy có một “nốt nhỏ” trong phổi. Điều này ngày càng phổ biến khi công nghệ hình ảnh y học phát triển, đặc biệt là với chụp CT xoắn ốc liều thấp được sử dụng rộng rãi trong khám sức khỏe định kỳ. Nhưng liệu những nốt bất ngờ này có phải là dấu hiệu của ung thư phổi? Có cần mổ không? Hay cứ để đó theo dõi?

Bác sĩ Trương Dịch, giám đốc Khoa Phẫu thuật Lồng ngực tại Bệnh viện Xuanwu (Đại học Y khoa Thủ đô, Trung Quốc) chia sẻ: thực tế, phần lớn các khối u phổi đã âm thầm tồn tại từ trước đó rất lâu. Việc chúng "bất ngờ xuất hiện" chỉ là nhờ máy móc hiện đại phát hiện ra, chứ không phải vì đột nhiên mới hình thành.

Điều quan trọng là phải hiểu đúng và bình tĩnh đánh giá tình hình.

Không phải u nào cũng là ung thư

Một “nốt phổi”, hiểu đơn giản là một đốm nhỏ trong mô phổi thường có đường kính dưới 3cm, và đa phần là lành tính. Nó có thể giống như một cái “nốt ruồi” nằm trong phổi, không gây ra triệu chứng gì, không ảnh hưởng đến sức khỏe nếu không thay đổi theo thời gian.

Tuy nhiên, bác sĩ Trương Dịch lưu ý: điều cần quan tâm là sự thay đổi về kích thước, hình dạng và mật độ của nốt theo thời gian. Một nốt nhỏ tròn đều, viền rõ, không phát triển thêm qua các lần chụp kiểm tra thì thường là lành tính. Ngược lại, nếu nốt phát triển nhanh, có bờ không đều, xuất hiện thành phần đặc hay có dấu hiệu "gắn vào màng phổi", nguy cơ ác tính sẽ cao hơn và cần được can thiệp sớm.

Nốt thủy tinh mờ - đừng vội nghĩ đến ung thư

Một số nốt xuất hiện trên phim chụp dưới dạng “mờ như kính” được gọi là nốt thủy tinh mờ, khiến nhiều người lo sợ. Thực tế, không phải nốt nào như vậy cũng là ung thư. Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến hình ảnh này: từ viêm phổi nhẹ, dị ứng, sẹo cũ đến tổn thương do môi trường.

Tuy nhiên, cũng cần cảnh giác, vì một phần ung thư phổi giai đoạn sớm cũng có biểu hiện như vậy. Tin mừng là, nếu được phát hiện sớm ở dạng nốt thủy tinh mờ nguyên chất, những ca ung thư này gần như có thể chữa khỏi hoàn toàn sau phẫu thuật, với tỷ lệ sống sót sau 5 năm gần như 100%.

Khi nào nên thật sự chú ý?

Điều đáng lo không phải là việc bạn có một nốt trong phổi, mà là nốt đó có tính chất như thế nào và có thay đổi gì theo thời gian. Một nốt nhỏ (dưới 6mm) và không biến đổi gì trong nhiều tháng hoặc năm thường không cần điều trị. Nhưng nếu nó to lên, đặc hơn, viền nham nhở hoặc đi kèm dấu hiệu bất thường khác, bác sĩ có thể sẽ chỉ định chụp CT chuyên sâu hơn, sinh thiết hoặc thậm chí là phẫu thuật.

Điều quan trọng là không được hoảng loạn khi nhìn thấy dòng chữ “nốt phổi” trong báo cáo chụp phim. Thay vào đó, nên hỏi bác sĩ rõ về bản chất nốt, cách theo dõi và các yếu tố nguy cơ của bản thân.

Phòng ngừa vẫn là ưu tiên hàng đầu

Để hạn chế nguy cơ mắc ung thư phổi, lời khuyên đầu tiên và rõ ràng nhất vẫn là: bỏ thuốc lá, tránh hít phải khói thuốc. Ngoài ra, nên hạn chế khói bếp (bằng cách bật máy hút mùi khi nấu nướng và để chạy thêm vài phút sau khi tắt bếp), đeo khẩu trang lọc bụi khi không khí ô nhiễm, và giữ gìn môi trường sống sạch sẽ.

Một yếu tố thường bị bỏ qua là giấc ngủ và tâm lý. Thức khuya triền miên, stress kéo dài hay cáu giận thường xuyên cũng làm giảm sức đề kháng và gây rối loạn nội tiết từ đó ảnh hưởng đến cơ thể theo nhiều cách, trong đó có cả nguy cơ ung thư.

Hãy nhớ điều này

Không phải khối u nào cũng là bệnh. Và không phải cứ có nốt trong phổi là ung thư. Nhưng nếu bạn nằm trong nhóm có nguy cơ cao như hút thuốc lâu năm, có người thân từng bị ung thư phổi, hoặc sống trong môi trường ô nhiễm, hãy chủ động tầm soát định kỳ bằng chụp CT liều thấp mỗi năm.

Bởi ung thư phổi không đáng sợ như ta tưởng, nếu được phát hiện sớm. Điều đáng sợ hơn là sự chủ quan hoặc hoảng loạn mà không hiểu đúng vấn đề.

Nguồn: ChinaNews