Rau muống và sự thật về khả năng tích tụ kim loại nặng

[Trương Cẩm Tú]

Rau muống thường bị lan truyền trên mạng với danh xưng “loại rau lá xanh độc hại nhất” do thân rỗng có thể hút và tích tụ kim loại nặng cũng như các chất độc hại từ môi trường. Thậm chí, nó còn bị gọi là “vua của các loại chất độc”. Vậy thực hư lời đồn này ra sao?

Rau muống có thực sự nguy hiểm?

Nhiều nghiên cứu cho thấy rau muống có khả năng hấp thụ kim loại nặng tốt hơn một số loại rau khác do cấu trúc thân rỗng của nó. Tuy nhiên, lượng kim loại nặng trong rau muống cuối cùng phụ thuộc chủ yếu vào điều kiện môi trường trồng trọt, bao gồm chất lượng đất, nước và không khí.

Nếu được trồng ở những vùng đất sạch, nước không bị ô nhiễm và được kiểm soát nghiêm ngặt, rau muống vẫn là một loại rau an toàn để sử dụng trong bữa ăn hàng ngày.

Lưu ý về axit oxalic trong rau muống

Một vấn đề sức khỏe cần chú ý khi ăn rau muống là hàm lượng axit oxalic tương đối cao, tương tự như rau bina. Axit oxalic có thể ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ canxi và làm tăng nguy cơ hình thành sỏi thận nếu tiêu thụ quá mức.

Chính vì vậy, khuyến nghị nên chần sơ rau muống trước khi chế biến để giảm bớt lượng axit oxalic và tăng cường an toàn cho sức khỏe.

7 loại rau củ quả và thực phẩm cần thận trọng để tránh ngộ độc

Ngoài rau muống, một số loại rau và thực phẩm có thể tiềm ẩn nguy cơ độc tố hoặc gây hại nếu không được nhận biết và xử lý đúng cách:

Rau dại độc: Một số loài rau dại như cây dương xỉ chứa các hợp chất có thể gây ung thư (pteroside). Một số loại rau dại dễ nhầm lẫn với rau ăn được cũng có thể gây ngộ độc nghiêm trọng nếu ăn nhầm.

Nấm dại: Nhiều trường hợp ngộ độc nấm xảy ra do ăn nhầm nấm độc, rất khó nhận biết chỉ qua hình dáng bên ngoài. Nấm độc có thể gây rối loạn tiêu hóa, tổn thương da, rối loạn tâm thần và thậm chí tử vong.

Nấm đen, nấm trắng ngâm lâu: Nấm ngâm lâu có thể bị nhiễm vi khuẩn Pseudomonas cocovenenans, sản sinh độc tố fumonisin chịu nhiệt, rất nguy hiểm cho sức khỏe.

Hoa huệ Nhật tươi: Chứa alcaloid độc hại có thể gây kích ứng tiêu hóa và hô hấp. Hoa huệ khô chế biến kỹ thường an toàn hơn.

Khoai tây mọc mầm: Mầm khoai tây sản sinh solanine, một độc tố gây kích ứng niêm mạc tiêu hóa và làm tổn hại hệ thần kinh, nên tuyệt đối không ăn phần mọc mầm.

Đậu xanh sống: Chứa saponin, lectin và các chất ức chế enzyme gây khó chịu tiêu hóa. Nấu chín kỹ là cách hiệu quả để loại bỏ độc tố.

Mướp đắng (bitter melon): Mướp đắng thuộc họ bầu bí, có thể sản sinh một hợp chất gọi là cucurbitacin trong điều kiện môi trường bất thường hoặc do stress cây trồng. Cucurbitacin là một chất đắng có độc tính nhẹ đến trung bình, có thể gây khó chịu tiêu hóa như buồn nôn, tiêu chảy, chóng mặt nếu ăn phải với hàm lượng cao.

Đáng lưu ý là cucurbitacin chịu nhiệt khá tốt và không dễ bị phá hủy hoàn toàn khi nấu chín. Do đó, nếu mướp đắng có vị đắng rất mạnh hoặc lạ, nên tránh ăn để phòng nguy cơ ngộ độc thực phẩm nghiêm trọng.

Rau muống không phải là loại rau “độc hại nhất” như lời đồn. Việc ăn rau muống an toàn hay không phụ thuộc rất lớn vào nguồn gốc, môi trường trồng trọt và cách chế biến. Đồng thời, người tiêu dùng cũng nên cẩn trọng với một số loại rau củ quả và thực phẩm dễ gây ngộ độc nếu không được xử lý đúng cách.

Nguồn: Nhật báo Thanh niên Bắc Kinh, Phổ biến Khoa học Trung Quốc