Đoạn Video
Ảnh
David Dũng
Thành viên nổi tiếng
Trong phiên họp ngày 13/8, khi Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự thảo Luật Giáo dục đại học (sửa đổi), Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh một định hướng quan trọng: phải kiểm soát toàn bộ quá trình đào tạo đối với ba nhóm ngành đặc biệt – Sư phạm, Y Dược và Luật. Đây không phải là sự can thiệp hành chính quá mức, mà là một biện pháp cần thiết để bảo vệ chất lượng nhân lực và lợi ích lâu dài của toàn xã hội.
Vì sao ba ngành này phải được kiểm soát chặt?
Không phải ngẫu nhiên mà ngành Giáo dục, ngành Y và ngành Luật được xếp vào diện cần kiểm soát đặc biệt. Đây là ba trụ cột xã hội: giáo viên dạy người, bác sĩ chữa bệnh, và luật sư, thẩm phán, công chức pháp luật gìn giữ công lý và trật tự. Nếu buông lỏng đào tạo ở ba lĩnh vực này, hậu quả sẽ không chỉ dừng lại ở cá nhân học viên, mà sẽ tác động sâu rộng đến hàng triệu người dân, thậm chí đến niềm tin xã hội.
Thực tế thời gian qua cho thấy, một số cơ sở đào tạo mở ngành một cách dễ dãi, tuyển sinh tràn lan, thiếu giảng viên cơ hữu, thiếu điều kiện thực hành, thiếu giáo trình chuẩn… nhưng vẫn “sản xuất” hàng loạt cử nhân, bác sĩ tương lai. Ngành Luật từng có đến hơn 100 cơ sở đào tạo, trong đó nhiều nơi không đáp ứng nổi tối thiểu về đội ngũ hay tài liệu giảng dạy. Ngành Y Dược cũng đang trong tình trạng tương tự, khi có đến 40–50 trường đào tạo nhưng không phải nơi nào cũng có bệnh viện thực hành, phòng thí nghiệm đạt chuẩn. Trong khi đó, ngành Sư phạm – cái nôi đào tạo giáo viên cho cả hệ thống giáo dục – từng có thời điểm bị xem nhẹ, dẫn đến chất lượng đầu vào thấp, thiếu sức hút với học sinh giỏi.
Để khắc phục tình trạng đó, Bộ GD&ĐT khẳng định tới đây sẽ không chỉ kiểm soát việc mở ngành, mà tiến tới kiểm soát toàn bộ quá trình đào tạo: từ chương trình, đội ngũ, điều kiện cơ sở vật chất, đến tuyển sinh và tốt nghiệp. Riêng bậc đào tạo tiến sĩ cũng sẽ được kiểm soát chặt, không phải cơ sở nào cũng được phép triển khai.
Giữ vai trò “nắm chắc cái cần nắm” để bảo vệ chất lượng
Dự thảo luật sửa đổi lần này thể hiện rõ triết lý quản lý mới: trao quyền tự chủ mạnh mẽ cho các trường đại học, nhưng buộc phải kiểm soát chặt với những ngành có ảnh hưởng lớn đến xã hội. Cụ thể, các ngành Sư phạm, Y Dược và Luật sẽ được Bộ trưởng GD&ĐT phê duyệt chương trình đào tạo, quy định chỉ tiêu tuyển sinh, và xác định ngưỡng đảm bảo chất lượng đầu vào.
Điều này vừa giúp chấn chỉnh tình trạng đào tạo thiếu kiểm soát, vừa giữ được chuẩn chất lượng tối thiểu, không để xuất hiện các “cử nhân trên giấy” nhưng không đủ kỹ năng hành nghề. Với giáo viên, điều đó góp phần nâng cao chất lượng dạy học. Với bác sĩ, đó là bảo vệ sinh mạng người dân. Với luật gia, đó là giữ gìn công lý.
Không chỉ kiểm soát, mà phải đầu tư và đãi ngộ xứng đáng
Bên cạnh việc kiểm soát chất lượng đào tạo, nhiều đại biểu Quốc hội cũng nhấn mạnh cần tuyển chọn kỹ và đãi ngộ xứng đáng cho những người theo học các ngành đặc biệt này. Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi khẳng định, việc trả mức lương gấp ba lần mặt bằng chung cho giáo viên là điều hoàn toàn hợp lý, vì đây là những người gánh trọng trách “trồng người”.
Cùng với đó, ngành Y Dược cũng cần được siết chuẩn đào tạo như quốc tế, và đầu tư bài bản vào cơ sở thực hành, phòng lab, bệnh viện giảng dạy… để sinh viên không chỉ học lý thuyết mà còn được huấn luyện thực tế nghiêm túc.
Tự chủ đại học và trách nhiệm quản lý Nhà nước: Cần hài hòa
Tự chủ đại học là xu hướng đúng và cần đẩy mạnh. Tuy nhiên, trong bối cảnh nhiều trường đang theo xu hướng thương mại hóa, chạy theo lợi nhuận, thì sự quản lý của Nhà nước không thể lùi lại hoàn toàn. Đặc biệt, Bộ Giáo dục cần quy định mức trần học phí rõ ràng, tránh tình trạng các trường “định giá” quá cao với lý do tự chủ, đẩy gánh nặng tài chính về phía phụ huynh.
Sự kiểm soát ở đây không nhằm bóp nghẹt tự chủ, mà là để giữ chất lượng, bảo vệ người học, và tránh tình trạng lạm phát bằng cấp nhưng thiếu thực lực.
Việc kiểm soát toàn bộ quá trình đào tạo ba nhóm ngành Sư phạm, Y Dược và Luật là một bước đi bắt buộc và cần thiết để nâng cao chất lượng nhân lực cho đất nước. Trong giáo dục, không thể “buông cho tự phát” ở những lĩnh vực mà hậu quả của sự thiếu chuẩn mực có thể dẫn đến khủng hoảng niềm tin, thậm chí ảnh hưởng đến tính mạng và công lý.
Quản lý chặt đi đôi với việc đầu tư đúng, tuyển chọn đúng người, và trao quyền một cách có trách nhiệm. Đó là con đường bền vững để đưa nền giáo dục đại học Việt Nam đi xa và đi đúng hướng.
Vì sao ba ngành này phải được kiểm soát chặt?
Không phải ngẫu nhiên mà ngành Giáo dục, ngành Y và ngành Luật được xếp vào diện cần kiểm soát đặc biệt. Đây là ba trụ cột xã hội: giáo viên dạy người, bác sĩ chữa bệnh, và luật sư, thẩm phán, công chức pháp luật gìn giữ công lý và trật tự. Nếu buông lỏng đào tạo ở ba lĩnh vực này, hậu quả sẽ không chỉ dừng lại ở cá nhân học viên, mà sẽ tác động sâu rộng đến hàng triệu người dân, thậm chí đến niềm tin xã hội.
Thực tế thời gian qua cho thấy, một số cơ sở đào tạo mở ngành một cách dễ dãi, tuyển sinh tràn lan, thiếu giảng viên cơ hữu, thiếu điều kiện thực hành, thiếu giáo trình chuẩn… nhưng vẫn “sản xuất” hàng loạt cử nhân, bác sĩ tương lai. Ngành Luật từng có đến hơn 100 cơ sở đào tạo, trong đó nhiều nơi không đáp ứng nổi tối thiểu về đội ngũ hay tài liệu giảng dạy. Ngành Y Dược cũng đang trong tình trạng tương tự, khi có đến 40–50 trường đào tạo nhưng không phải nơi nào cũng có bệnh viện thực hành, phòng thí nghiệm đạt chuẩn. Trong khi đó, ngành Sư phạm – cái nôi đào tạo giáo viên cho cả hệ thống giáo dục – từng có thời điểm bị xem nhẹ, dẫn đến chất lượng đầu vào thấp, thiếu sức hút với học sinh giỏi.
Để khắc phục tình trạng đó, Bộ GD&ĐT khẳng định tới đây sẽ không chỉ kiểm soát việc mở ngành, mà tiến tới kiểm soát toàn bộ quá trình đào tạo: từ chương trình, đội ngũ, điều kiện cơ sở vật chất, đến tuyển sinh và tốt nghiệp. Riêng bậc đào tạo tiến sĩ cũng sẽ được kiểm soát chặt, không phải cơ sở nào cũng được phép triển khai.
Giữ vai trò “nắm chắc cái cần nắm” để bảo vệ chất lượng
Dự thảo luật sửa đổi lần này thể hiện rõ triết lý quản lý mới: trao quyền tự chủ mạnh mẽ cho các trường đại học, nhưng buộc phải kiểm soát chặt với những ngành có ảnh hưởng lớn đến xã hội. Cụ thể, các ngành Sư phạm, Y Dược và Luật sẽ được Bộ trưởng GD&ĐT phê duyệt chương trình đào tạo, quy định chỉ tiêu tuyển sinh, và xác định ngưỡng đảm bảo chất lượng đầu vào.
Điều này vừa giúp chấn chỉnh tình trạng đào tạo thiếu kiểm soát, vừa giữ được chuẩn chất lượng tối thiểu, không để xuất hiện các “cử nhân trên giấy” nhưng không đủ kỹ năng hành nghề. Với giáo viên, điều đó góp phần nâng cao chất lượng dạy học. Với bác sĩ, đó là bảo vệ sinh mạng người dân. Với luật gia, đó là giữ gìn công lý.
Không chỉ kiểm soát, mà phải đầu tư và đãi ngộ xứng đáng
Bên cạnh việc kiểm soát chất lượng đào tạo, nhiều đại biểu Quốc hội cũng nhấn mạnh cần tuyển chọn kỹ và đãi ngộ xứng đáng cho những người theo học các ngành đặc biệt này. Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi khẳng định, việc trả mức lương gấp ba lần mặt bằng chung cho giáo viên là điều hoàn toàn hợp lý, vì đây là những người gánh trọng trách “trồng người”.
Cùng với đó, ngành Y Dược cũng cần được siết chuẩn đào tạo như quốc tế, và đầu tư bài bản vào cơ sở thực hành, phòng lab, bệnh viện giảng dạy… để sinh viên không chỉ học lý thuyết mà còn được huấn luyện thực tế nghiêm túc.
Tự chủ đại học và trách nhiệm quản lý Nhà nước: Cần hài hòa
Tự chủ đại học là xu hướng đúng và cần đẩy mạnh. Tuy nhiên, trong bối cảnh nhiều trường đang theo xu hướng thương mại hóa, chạy theo lợi nhuận, thì sự quản lý của Nhà nước không thể lùi lại hoàn toàn. Đặc biệt, Bộ Giáo dục cần quy định mức trần học phí rõ ràng, tránh tình trạng các trường “định giá” quá cao với lý do tự chủ, đẩy gánh nặng tài chính về phía phụ huynh.
Sự kiểm soát ở đây không nhằm bóp nghẹt tự chủ, mà là để giữ chất lượng, bảo vệ người học, và tránh tình trạng lạm phát bằng cấp nhưng thiếu thực lực.
Việc kiểm soát toàn bộ quá trình đào tạo ba nhóm ngành Sư phạm, Y Dược và Luật là một bước đi bắt buộc và cần thiết để nâng cao chất lượng nhân lực cho đất nước. Trong giáo dục, không thể “buông cho tự phát” ở những lĩnh vực mà hậu quả của sự thiếu chuẩn mực có thể dẫn đến khủng hoảng niềm tin, thậm chí ảnh hưởng đến tính mạng và công lý.
Quản lý chặt đi đôi với việc đầu tư đúng, tuyển chọn đúng người, và trao quyền một cách có trách nhiệm. Đó là con đường bền vững để đưa nền giáo dục đại học Việt Nam đi xa và đi đúng hướng.
Nguồn: Dân trí
"Kiểm soát toàn bộ quá trình đào tạo khối ngành y dược, sư phạm và luật"
(Dân trí) - Nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đào tạo trong 3 lĩnh vực sức khỏe, giáo dục và pháp luật, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn khẳng định tới đây sẽ kiểm soát toàn bộ quá trình đào tạo.dantri.com.vn
