Bộ Bộ Nông nghiệp và Môi trường vừa có văn bản hướng dẫn các tỉnh, thành tạm dừng kiểm kê đất đai năm 2024 ở cấp huyện và cấp tỉnh cho đến khi hoàn tất việc sắp xếp lại theo địa giới hành chính mới. Việc này nhằm đảm bảo dữ liệu đất đai thống nhất, tránh lãng phí khi địa giới còn biến động.
Vì sao tạm dừng kiểm kê đất đai?
Hiện nay, cả nước đang triển khai kế hoạch sáp nhập, sắp xếp lại các đơn vị hành chính theo Nghị quyết 60 của Trung ương. Từ ngày 1/7/2025, mô hình tổ chức chính quyền địa phương sẽ gói gọn trong 2 cấp: cấp tỉnh và cấp xã – tức bỏ cấp huyện như hiện nay. Trong bối cảnh đó, nếu vẫn tiến hành kiểm kê đất đai theo ranh giới cũ thì sau khi sáp nhập, toàn bộ dữ liệu sẽ phải làm lại.
Do đó, Bộ yêu cầu chỉ tiến hành kiểm kê đất ở cấp xã. Cấp tỉnh sẽ tổng hợp dữ liệu từ xã sau khi sắp xếp xong, hạn cuối là 31/7/2025. Các xã cần nộp dữ liệu kiểm kê đất đai lên hệ thống quốc gia trước 15/6/2025. Tỉnh nộp dữ liệu tổng hợp lên Bộ trước 20/8/2025.
Một thay đổi quan trọng: Cấp sổ đỏ sẽ về xã
Bộ cũng đề xuất một cải cách rất đáng chú ý: chuyển quyền cấp sổ đỏ từ cấp huyện về xã, phường. Việc này được kỳ vọng sẽ: Tiết kiệm thời gian, giảm phiền hà cho người dân. Tăng hiệu quả quản lý đất đai nhờ tiếp cận gần dân, sát thực tế hơn. Cải cách hành chính mạnh mẽ, xây dựng hệ thống dữ liệu đất đai đồng bộ, minh bạch.
Đáng chú ý, trong quá trình sắp xếp địa giới hành chính, người dân không bắt buộc phải điều chỉnh hồ sơ đất đai nếu không có nhu cầu thực hiện các thủ tục như chuyển nhượng, tách thửa, cấp sổ mới... Thông tin sẽ được cập nhật dần khi người dân làm thủ tục, tránh gây xáo trộn hoặc phát sinh chi phí, rắc rối không cần thiết.
Quản lý đất đai: Thay đổi mô hình để tránh chồng chéo
Việc sáp nhập địa phương và bỏ cấp huyện đặt ra bài toán lớn về quản lý đất đai. Bộ Tài nguyên và Môi trường khẳng định sẽ tiếp tục rà soát để tăng cường phân cấp, tránh chồng chéo, gián đoạn khi các đơn vị hành chính được sắp xếp lại.
Theo các chuyên gia kinh tế, những thay đổi này, nếu được thực hiện bài bản, minh bạch, sẽ mở ra cơ hội rất lớn cho việc đơn giản hóa thủ tục đất đai, giúp người dân và doanh nghiệp tiếp cận dịch vụ công dễ dàng hơn. Việc chuyển cấp sổ đỏ về xã, nếu đi kèm với ứng dụng công nghệ số, quản lý dữ liệu điện tử thống nhất, sẽ là một bước tiến trong công cuộc số hóa quản lý đất đai tại Việt Nam.

Vì sao tạm dừng kiểm kê đất đai?
Hiện nay, cả nước đang triển khai kế hoạch sáp nhập, sắp xếp lại các đơn vị hành chính theo Nghị quyết 60 của Trung ương. Từ ngày 1/7/2025, mô hình tổ chức chính quyền địa phương sẽ gói gọn trong 2 cấp: cấp tỉnh và cấp xã – tức bỏ cấp huyện như hiện nay. Trong bối cảnh đó, nếu vẫn tiến hành kiểm kê đất đai theo ranh giới cũ thì sau khi sáp nhập, toàn bộ dữ liệu sẽ phải làm lại.
Do đó, Bộ yêu cầu chỉ tiến hành kiểm kê đất ở cấp xã. Cấp tỉnh sẽ tổng hợp dữ liệu từ xã sau khi sắp xếp xong, hạn cuối là 31/7/2025. Các xã cần nộp dữ liệu kiểm kê đất đai lên hệ thống quốc gia trước 15/6/2025. Tỉnh nộp dữ liệu tổng hợp lên Bộ trước 20/8/2025.
Một thay đổi quan trọng: Cấp sổ đỏ sẽ về xã
Bộ cũng đề xuất một cải cách rất đáng chú ý: chuyển quyền cấp sổ đỏ từ cấp huyện về xã, phường. Việc này được kỳ vọng sẽ: Tiết kiệm thời gian, giảm phiền hà cho người dân. Tăng hiệu quả quản lý đất đai nhờ tiếp cận gần dân, sát thực tế hơn. Cải cách hành chính mạnh mẽ, xây dựng hệ thống dữ liệu đất đai đồng bộ, minh bạch.
Đáng chú ý, trong quá trình sắp xếp địa giới hành chính, người dân không bắt buộc phải điều chỉnh hồ sơ đất đai nếu không có nhu cầu thực hiện các thủ tục như chuyển nhượng, tách thửa, cấp sổ mới... Thông tin sẽ được cập nhật dần khi người dân làm thủ tục, tránh gây xáo trộn hoặc phát sinh chi phí, rắc rối không cần thiết.
Quản lý đất đai: Thay đổi mô hình để tránh chồng chéo
Việc sáp nhập địa phương và bỏ cấp huyện đặt ra bài toán lớn về quản lý đất đai. Bộ Tài nguyên và Môi trường khẳng định sẽ tiếp tục rà soát để tăng cường phân cấp, tránh chồng chéo, gián đoạn khi các đơn vị hành chính được sắp xếp lại.
Theo các chuyên gia kinh tế, những thay đổi này, nếu được thực hiện bài bản, minh bạch, sẽ mở ra cơ hội rất lớn cho việc đơn giản hóa thủ tục đất đai, giúp người dân và doanh nghiệp tiếp cận dịch vụ công dễ dàng hơn. Việc chuyển cấp sổ đỏ về xã, nếu đi kèm với ứng dụng công nghệ số, quản lý dữ liệu điện tử thống nhất, sẽ là một bước tiến trong công cuộc số hóa quản lý đất đai tại Việt Nam.