Thụy Điển cấm điện thoại trong trường học từ năm 2026: Bài học đáng suy ngẫm cho giáo dục Việt Nam

[Thanh Hải Lucky]

Thụy Điển cấm điện thoại trong trường học từ năm 2026: Bài học đáng suy ngẫm cho giáo dục Việt Nam
Khi đọc được tin Thụy Điển sẽ cấm học sinh sử dụng điện thoại trong trường học từ năm 2026, tôi không thể không suy nghĩ: Đây có lẽ là một bước đi dũng cảm, nhưng rất đúng đắn và cần thiết trong bối cảnh giáo dục hiện đại đang đối mặt với quá nhiều yếu tố gây xao nhãng.

Theo báo Guardian ngày 17-9, Chính phủ Thụy Điển đã công bố kế hoạch cấm toàn bộ học sinh từ 7–16 tuổi sử dụng điện thoại trong các lớp học và câu lạc bộ sau giờ học. Quy định này sẽ chính thức được thực hiện vào năm học mới, mùa thu năm 2026. Mục tiêu là cải thiện an ninh học đường và quan trọng hơn, tạo ra một môi trường học tập tập trung và lành mạnh hơn cho các em.
Không chỉ dừng lại ở việc cấm điện thoại, Thụy Điển còn thực hiện đồng bộ các cải cách giáo dục: điều chỉnh chương trình học, cải tiến hệ thống chấm điểm và đào tạo giáo viên. Bộ trưởng Giáo dục và Trường học Simona Mohamsson gọi đây là “chương trình cải cách lớn nhất trong hơn 30 năm qua” – một tuyên bố đầy mạnh mẽ và cho thấy quyết tâm thay đổi đến cùng.
Chính phủ Thụy Điển cũng dành ngân sách đáng kể cho kế hoạch này: 95 triệu kronor (tương đương 10,3 triệu USD) cho năm học đầu tiên và 100 triệu kronor cho năm kế tiếp. Đây không đơn thuần là một “lệnh cấm” đó là một phần trong chiến lược đầu tư vào tương lai của thế hệ trẻ.

Vì sao phải cấm?

Nhiều trường học tại Thụy Điển hiện đã thu điện thoại đầu giờ học, nhưng học sinh vẫn tìm cách "lách luật" bằng cách mang theo điện thoại giả, nói dối là quên hay điện thoại bị hỏng. Chính vì vậy, chính phủ quyết định áp dụng quy định này một cách toàn diện, không còn là khuyến nghị, mà là bắt buộc.
Bà Mohamsson khẳng định: “Quy định này phải áp dụng cho tất cả các lớp học ở Thụy Điển. Nó áp dụng với mọi học sinh và không mang tính lựa chọn.”

Một xu hướng lan rộng ở châu Âu

Thụy Điển không đơn độc. Trước đó, Pháp đã siết chặt lệnh cấm điện thoại trong trường học từ tháng 9. Đan Mạch cũng đang xúc tiến chính sách tương tự. Na Uy thì đặt độ tuổi tối thiểu là 15 để sử dụng mạng xã hội, còn Hà Lan đã áp dụng hướng dẫn cấm điện thoại trong lớp từ đầu năm 2024. Kết quả thật đáng mừng: 75% trường học cho biết học sinh tập trung học tốt hơn, và 28% báo cáo điểm số cải thiện rõ rệt.

Còn học sinh Việt Nam thì sao?

Ở Việt Nam, không ít giáo viêni đã và đang lo ngại về tình trạng học sinh mất tập trung, lệ thuộc vào điện thoại, đặc biệt là khi các em dễ dàng tiếp cận mạng xã hội, trò chơi điện tử và các nội dung thiếu kiểm soát ngay trong giờ học. Điện thoại thông minh vốn là công cụ hữu ích lại đang vô tình trở thành "thủ phạm" khiến lớp học rời rạc, giáo viên mất nhiều thời gian để ổn định trật tự, và học sinh thì sao nhãng, thiếu kết nối thực tế.

Tôi không cho rằng chúng ta phải rập khuôn Thụy Điển, nhưng rõ ràng, đã đến lúc chúng ta cần một cuộc đối thoại nghiêm túc về vai trò và giới hạn của công nghệ trong giáo dục phổ thông.

Điện thoại thông minh có thể chờ, nhưng tương lai của trẻ thì không thể.
Cô Thanh Hải Lucky
Tư vấn Tâm lý Giáo dục & Hướng nghiệp