Đoạn Video
Ảnh
Cao Tùng
Thành viên nổi tiếng
Gần đây, tôi thấy một số trường hợp người dân phản ánh đến xác nhận thu nhập mua nhà ở xã hội nhưng UBND xã không ký. Mà rõ ràng, điều này được quy định tại Khoản 2 Điều 30 của Nghị định số 100/2024/NĐ-CP. UBND TP Hà Nội cũng đang dự thảo quy định UBND cấp xã có trách nhiệm xác nhận điều kiện về thu nhập cho đối tượng là người thu nhập thấp không có hợp đồng lao động khi mua nhà ở xã hội.
Đứng góc độ khách quan, mặc dù có quy định rõ là thế nhưng nếu tôi là cán bộ xã, tôi cũng không xác nhận thu nhập cho người dân. Đấy không phải là hành vi vô trách nhiệm, mà ngược lại. Vì sao tôi nói thế?
UBND cấp xã không có công cụ, cơ sở dữ liệu hay thẩm quyền chuyên môn để kiểm chứng thu nhập thực tế của từng cá nhân, đặc biệt là đối tượng lao động tự do, không có hợp đồng lao động. Trong bối cảnh nền kinh tế ngày càng đa dạng, rất nhiều người dân làm các công việc phi chính thức như bán hàng online, làm thuê theo thời vụ, chạy xe công nghệ, hoặc làm nghề tự do. Các hoạt động này không có hóa đơn, chứng từ hay báo cáo tài chính cụ thể, nên việc yêu cầu chính quyền cấp xã xác nhận thu nhập gần như là một nhiệm vụ bất khả thi.
Thực tế là UBND cấp xã "không thể biết dân làm gì để mà xác nhận". Nếu buộc xã phải xác nhận, cán bộ xã chỉ có thể dựa trên cảm tính hoặc “nghe nói”, điều này tiềm ẩn nhiều rủi ro: dễ dẫn đến xác nhận sai, xác nhận theo quan hệ quen biết, hoặc từ chối xác nhận để tránh rủi ro pháp lý. Kết quả là người dân bị từ chối hồ sơ dù có thể đủ điều kiện, gây bức xúc không đáng có.
Vậ giải pháp là gì? Tôi cho rằng giải pháp hợp lý và khả thi hơn rất nhiều là cho phép người dân tự kê khai và cam kết chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính trung thực của thông tin thu nhập. Cơ chế kê khai trung thực và hậu kiểm, vốn đã được áp dụng rộng rãi trong các lĩnh vực như thuế, bảo hiểm, cấp phép, hoàn toàn có thể vận dụng vào chính sách nhà ở xã hội. Đặc biệt, trong thời đại số hóa hiện nay, việc kê khai và ký xác nhận bằng chữ ký số giúp đảm bảo cả tính pháp lý, minh bạch và giảm thiểu rủi ro gian dối.
Nếu sau này cơ quan quản lý phát hiện người kê khai sai sự thật, hoàn toàn có thể xử lý theo pháp luật. Như vậy, trách nhiệm được đặt đúng nơi, người dân tự chịu trách nhiệm với cam kết của mình, thay vì chuyển gánh nặng và rủi ro sang chính quyền cấp xã, vốn không có khả năng kiểm soát.
Bởi vậy, quan điểm của tôi là thay vì yêu cầu UBND xã xác nhận thu nhập, một việc họ không đủ công cụ, thông tin, hay trách nhiệm để thực hiện thì nên thiết lập cơ chế tự khai và hậu kiểm. Điều này vừa phù hợp với thực tiễn, đảm bảo quyền lợi người dân, vừa giảm gánh nặng hành chính và tránh các mâu thuẫn không cần thiết tại cơ sở. Việc đưa chữ ký số vào quy trình kê khai càng giúp tăng tính pháp lý, minh bạch và tiện lợi, đúng với tinh thần cải cách hành chính mà chúng ta đang hướng tới.
Bạn nghĩ sao về giải pháp như vậy?
Đứng góc độ khách quan, mặc dù có quy định rõ là thế nhưng nếu tôi là cán bộ xã, tôi cũng không xác nhận thu nhập cho người dân. Đấy không phải là hành vi vô trách nhiệm, mà ngược lại. Vì sao tôi nói thế?
UBND cấp xã không có công cụ, cơ sở dữ liệu hay thẩm quyền chuyên môn để kiểm chứng thu nhập thực tế của từng cá nhân, đặc biệt là đối tượng lao động tự do, không có hợp đồng lao động. Trong bối cảnh nền kinh tế ngày càng đa dạng, rất nhiều người dân làm các công việc phi chính thức như bán hàng online, làm thuê theo thời vụ, chạy xe công nghệ, hoặc làm nghề tự do. Các hoạt động này không có hóa đơn, chứng từ hay báo cáo tài chính cụ thể, nên việc yêu cầu chính quyền cấp xã xác nhận thu nhập gần như là một nhiệm vụ bất khả thi.
Thực tế là UBND cấp xã "không thể biết dân làm gì để mà xác nhận". Nếu buộc xã phải xác nhận, cán bộ xã chỉ có thể dựa trên cảm tính hoặc “nghe nói”, điều này tiềm ẩn nhiều rủi ro: dễ dẫn đến xác nhận sai, xác nhận theo quan hệ quen biết, hoặc từ chối xác nhận để tránh rủi ro pháp lý. Kết quả là người dân bị từ chối hồ sơ dù có thể đủ điều kiện, gây bức xúc không đáng có.
Vậ giải pháp là gì? Tôi cho rằng giải pháp hợp lý và khả thi hơn rất nhiều là cho phép người dân tự kê khai và cam kết chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính trung thực của thông tin thu nhập. Cơ chế kê khai trung thực và hậu kiểm, vốn đã được áp dụng rộng rãi trong các lĩnh vực như thuế, bảo hiểm, cấp phép, hoàn toàn có thể vận dụng vào chính sách nhà ở xã hội. Đặc biệt, trong thời đại số hóa hiện nay, việc kê khai và ký xác nhận bằng chữ ký số giúp đảm bảo cả tính pháp lý, minh bạch và giảm thiểu rủi ro gian dối.
Nếu sau này cơ quan quản lý phát hiện người kê khai sai sự thật, hoàn toàn có thể xử lý theo pháp luật. Như vậy, trách nhiệm được đặt đúng nơi, người dân tự chịu trách nhiệm với cam kết của mình, thay vì chuyển gánh nặng và rủi ro sang chính quyền cấp xã, vốn không có khả năng kiểm soát.
Bởi vậy, quan điểm của tôi là thay vì yêu cầu UBND xã xác nhận thu nhập, một việc họ không đủ công cụ, thông tin, hay trách nhiệm để thực hiện thì nên thiết lập cơ chế tự khai và hậu kiểm. Điều này vừa phù hợp với thực tiễn, đảm bảo quyền lợi người dân, vừa giảm gánh nặng hành chính và tránh các mâu thuẫn không cần thiết tại cơ sở. Việc đưa chữ ký số vào quy trình kê khai càng giúp tăng tính pháp lý, minh bạch và tiện lợi, đúng với tinh thần cải cách hành chính mà chúng ta đang hướng tới.
Bạn nghĩ sao về giải pháp như vậy?
