Đoạn Video
Ảnh
Hue Hoang
Thành viên nổi tiếng
Trong số năm hành tinh có thể nhìn thấy bằng mắt thường, Sao Thủy là hành tinh bí ẩn và khó quan sát nhất. Điều này không chỉ đúng với người hiện đại, mà ngay cả Copernicus, nhà thiên văn học vĩ đại đã thay đổi cách nhân loại nhìn về vũ trụ, cũng từng hối tiếc rằng suốt cuộc đời mình, ông chưa một lần nào được tận mắt nhìn thấy Sao Thủy.
Tại sao lại khó đến vậy? Vì Sao Thủy nằm rất gần Mặt Trời. Từ Trái Đất, nó không bao giờ đi quá xa khỏi Mặt Trời trên bầu trời. Khi chúng ta nhìn lên, nó luôn “đi kèm” với Mặt Trời, nên bị ánh sáng chói lóa che khuất gần như mọi lúc.
Thỉnh thoảng, Sao Thủy đạt tới vị trí xa nhất về phía đông hoặc phía tây so với Mặt Trời khi nhìn từ Trái Đất. Các nhà thiên văn gọi hiện tượng này là đạt ly giác cực đại. Nói đơn giản, đó là thời điểm mà góc giữa Sao Thủy và Mặt Trời lớn nhất trên bầu trời, tức là nó "rời xa" Mặt Trời nhất trong tầm nhìn của chúng ta. Khi Sao Thủy ở vị trí cực đại về phía đông, nó sẽ xuất hiện ngay sau khi Mặt Trời lặn, thấp trên bầu trời phía tây. Đây chính là thời điểm hiếm hoi bạn có thể thấy được hành tinh này bằng mắt thường.
Ngày 4/7/2025, tức ngày mai, Sao Thủy sẽ đạt vị trí xa nhất về phía đông trong một chu kỳ của nó. Điều đó đồng nghĩa với việc, nếu trời quang mây và bạn đứng ở nơi có tầm nhìn rộng về phía tây, bạn sẽ có khoảng từ ba mươi phút đến một giờ sau khi Mặt Trời lặn để tìm kiếm ánh sáng mờ nhạt của hành tinh này. Tuy nhiên, do trời còn chưa tối hẳn, lại bị ánh sáng hoàng hôn làm lu mờ, nên việc thấy được nó đòi hỏi bạn phải rất tinh mắt, và biết chính xác nơi để nhìn.
Khác với Sao Kim - hành tinh sáng rực rỡ thường xuất hiện rõ ràng trong vài giờ lúc bình minh hoặc hoàng hôn - thì Sao Thủy chỉ lóe lên trong một khoảng ngắn, sát rìa hoàng hôn, và rồi biến mất rất nhanh.
Vì vậy, không có gì ngạc nhiên khi có rất nhiều người, dù sống cả đời yêu thích bầu trời, vẫn chưa từng thấy Sao Thủy lần nào. Ở các khu vực vĩ độ cao, bầu trời dễ bị mây phủ, đường chân trời bị chắn bởi núi hay nhà cửa, cơ hội lại càng hiếm. Ngược lại, những nơi có khí hậu khô ráo, không gian rộng và ít mây như miền Trung Á hoặc vùng nhiệt đới có thể có cơ hội tốt hơn để quan sát.
Mỗi năm, Sao Thủy có từ ba đến bốn lần đạt vị trí cực đại như thế này. Nếu bạn bỏ lỡ dịp lần này, vẫn còn cơ hội trong những tháng tới. Nhưng nếu bạn thật sự muốn “chạm mắt” với hành tinh từng khiến Copernicus tiếc nuối, thì tối ngày 4 hoặc 5/7 này là một thời điểm tuyệt vời để thử.
Hãy tìm một nơi không bị đèn chiếu sáng, hướng tầm mắt về phía tây ngay sau khi Mặt Trời vừa khuất, và kiên nhẫn chờ đợi. Nếu may mắn, bạn sẽ là một trong số ít người từng tận mắt thấy được Sao Thủy, hành tinh khó nắm bắt nhất trên bầu trời.
Tại sao lại khó đến vậy? Vì Sao Thủy nằm rất gần Mặt Trời. Từ Trái Đất, nó không bao giờ đi quá xa khỏi Mặt Trời trên bầu trời. Khi chúng ta nhìn lên, nó luôn “đi kèm” với Mặt Trời, nên bị ánh sáng chói lóa che khuất gần như mọi lúc.
Thỉnh thoảng, Sao Thủy đạt tới vị trí xa nhất về phía đông hoặc phía tây so với Mặt Trời khi nhìn từ Trái Đất. Các nhà thiên văn gọi hiện tượng này là đạt ly giác cực đại. Nói đơn giản, đó là thời điểm mà góc giữa Sao Thủy và Mặt Trời lớn nhất trên bầu trời, tức là nó "rời xa" Mặt Trời nhất trong tầm nhìn của chúng ta. Khi Sao Thủy ở vị trí cực đại về phía đông, nó sẽ xuất hiện ngay sau khi Mặt Trời lặn, thấp trên bầu trời phía tây. Đây chính là thời điểm hiếm hoi bạn có thể thấy được hành tinh này bằng mắt thường.
Ngày 4/7/2025, tức ngày mai, Sao Thủy sẽ đạt vị trí xa nhất về phía đông trong một chu kỳ của nó. Điều đó đồng nghĩa với việc, nếu trời quang mây và bạn đứng ở nơi có tầm nhìn rộng về phía tây, bạn sẽ có khoảng từ ba mươi phút đến một giờ sau khi Mặt Trời lặn để tìm kiếm ánh sáng mờ nhạt của hành tinh này. Tuy nhiên, do trời còn chưa tối hẳn, lại bị ánh sáng hoàng hôn làm lu mờ, nên việc thấy được nó đòi hỏi bạn phải rất tinh mắt, và biết chính xác nơi để nhìn.
Khác với Sao Kim - hành tinh sáng rực rỡ thường xuất hiện rõ ràng trong vài giờ lúc bình minh hoặc hoàng hôn - thì Sao Thủy chỉ lóe lên trong một khoảng ngắn, sát rìa hoàng hôn, và rồi biến mất rất nhanh.
Vì vậy, không có gì ngạc nhiên khi có rất nhiều người, dù sống cả đời yêu thích bầu trời, vẫn chưa từng thấy Sao Thủy lần nào. Ở các khu vực vĩ độ cao, bầu trời dễ bị mây phủ, đường chân trời bị chắn bởi núi hay nhà cửa, cơ hội lại càng hiếm. Ngược lại, những nơi có khí hậu khô ráo, không gian rộng và ít mây như miền Trung Á hoặc vùng nhiệt đới có thể có cơ hội tốt hơn để quan sát.
Mỗi năm, Sao Thủy có từ ba đến bốn lần đạt vị trí cực đại như thế này. Nếu bạn bỏ lỡ dịp lần này, vẫn còn cơ hội trong những tháng tới. Nhưng nếu bạn thật sự muốn “chạm mắt” với hành tinh từng khiến Copernicus tiếc nuối, thì tối ngày 4 hoặc 5/7 này là một thời điểm tuyệt vời để thử.
Hãy tìm một nơi không bị đèn chiếu sáng, hướng tầm mắt về phía tây ngay sau khi Mặt Trời vừa khuất, và kiên nhẫn chờ đợi. Nếu may mắn, bạn sẽ là một trong số ít người từng tận mắt thấy được Sao Thủy, hành tinh khó nắm bắt nhất trên bầu trời.
