Giấc mơ an cư hóa ác mộng – 300 người có nguy cơ mất trắng vì “dự án ma” ở Sông Công

[David Dũng]

“Con đường thì có thật. Quy hoạch thì được công bố rõ ràng. Văn phòng công ty luôn sáng đèn. Vậy mà chúng tôi lại bị lừa” – lời cay đắng của một người mua đất tại khu dân cư hai bên tuyến đường Thắng Lợi kéo dài (TP Sông Công, Thái Nguyên) khi biết giám đốc Công ty Tiến Mạnh đã bị bắt vì lừa đảo. Hàng trăm hộ gia đình giờ đây đứng trước nguy cơ trắng tay.”

Từ niềm tin vào bản quy hoạch 1/500 đến lời hứa trên giấy

Khoảng 300 người dân đã dốc toàn bộ tài sản tích cóp nhiều năm để mua các lô đất tại một khu dân cư nằm dọc tuyến đường Thắng Lợi kéo dài, TP Sông Công. Tất cả đều tin tưởng đây là một “dự án sạch”, có đầy đủ pháp lý, bởi:

• Dự án có bản quy hoạch chi tiết tỉ lệ 1/500.
• Tuyến đường Thắng Lợi kéo dài đã hoàn thành, thông xe vào năm 2021.
• Nhiều lãnh đạo địa phương từng xuất hiện trong lễ khánh thành con đường.

Chính điều này khiến người dân không chút nghi ngờ khi ký hợp đồng, nộp tiền cho Công ty TNHH Một thành viên Tiến Mạnh Lai Châu, chủ đầu tư tuyến đường và cũng là đơn vị rao bán các lô đất đối ứng dọc hai bên.

Sự thật phơi bày khi giám đốc bị bắt

Chỉ đến khi ông Nguyễn Văn Thắng, Giám đốc Công ty Tiến Mạnh, bị bắt và khởi tố vì tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản thì người mua mới “ngã ngửa” khi biết:

• Dự án khu dân cư chưa hề được TP Sông Công giao đất.
• Công ty không có quyền bán bất kỳ mảnh đất nào tại đây.

Tại phiên tòa sơ thẩm đầu năm 2025, ông Thắng khai đã sử dụng toàn bộ tiền người dân đóng để chi trả giải phóng mặt bằng và xây dựng tuyến đường Thắng Lợi, với hy vọng sau này sẽ được giao đất đối ứng. Tuy nhiên, tòa án xác định hành vi bán đất khi chưa có quyền sử dụng đất là gian dối có chủ đích, và tuyên phạt ông 18 năm tù, buộc hoàn trả toàn bộ số tiền đã chiếm đoạt.

Người dân trắng tay, chính quyền ở đâu?
Câu hỏi lớn nhất được các nạn nhân đặt ra là: Tại sao chính quyền để cho dự án “ma” này công khai hoạt động suốt nhiều năm mà không ngăn chặn?


“Chúng tôi đã đóng tiền xây đường. Đường có thật, quy hoạch có thật, mà giờ bảo không có đất. Tại sao cả một chính quyền lại không phát hiện ra điều này sớm hơn?” – bà Lê Thị Thu Hằng, một người mua đất, nghẹn ngào nói.

Hậu quả của sự buông lỏng quản lý không dừng lại ở con số hàng trăm người dân mất tiền. Nhiều cán bộ TP Sông Công cũng đã bị xử lý hình sự vì buông lỏng trong công tác quản lý đất đai, để tình trạng mua bán trái phép diễn ra công khai suốt thời gian dài.

Cái giá của sự cả tin và lỗ hổng pháp lý
Vụ việc là minh chứng rõ nhất cho thực trạng lách luật bằng các dự án BT (xây dựng – chuyển giao). Theo hợp đồng BT ký giữa Công ty Tiến Mạnh và UBND TP Sông Công, doanh nghiệp bỏ vốn làm đường, đổi lại được hưởng quỹ đất đối ứng hai bên tuyến. Nhưng đến thời điểm rao bán, việc giao đất chưa được thực hiện, dự án khu dân cư mới chỉ nằm trên giấy.

Tuy vậy, hàng loạt hợp đồng mua bán được lập, tiền được thu, các “sàn giao dịch” bất động sản vẫn công khai mời chào người mua. Trong khi đó, các cơ quan chức năng lại không có động thái ngăn chặn nào đáng kể.

Ai gánh trách nhiệm cho gần 300 nạn nhân?

Vụ án khép lại với bản án nghiêm khắc cho giám đốc công ty. Nhưng người mua đất – những nạn nhân cuối cùng – vẫn mỏi mòn chờ đợi công lý.

• Họ không có đất.
• Họ chưa chắc nhận lại được tiền.
• Họ cũng không biết đến bao giờ chính quyền mới thực sự có câu trả lời.

“Chúng tôi chỉ mong một điều: Nếu không có đất thì phải trả lại tiền. Nhưng bao giờ? Và ai là người chịu trách nhiệm cho gần 300 cuộc đời bị đảo lộn vì một con đường?” – ông Phạm Văn Trường cay đắng đặt câu hỏi.