Đoạn Video
Ảnh
Tác Phẩm Kinh Điển
Thành viên nổi tiếng
Phần lớn kiến trúc thời Phục hưng – và cả những phong cách kế tiếp như Baroque và Tân cổ điển – đều chịu ảnh hưởng sâu đậm từ một con người sống cách đó hơn một thiên niên kỷ: Marcus Vitruvius Pollio, một kỹ sư và kiến trúc sư La Mã cổ đại.
Vitruvius từng phục vụ trong quân đội dưới thời Julius Caesar vào thế kỷ 1 trước Công nguyên. Trong vai trò kỹ sư quân sự, ông thiết kế và cải tiến nhiều loại máy móc như máy bắn đá, máy công thành (scorpio), và có thể đã tham gia các chiến dịch quân sự ở Bắc Phi, Gaul (Pháp ngày nay), Hispania (Tây Ban Nha) và Pontus (gần Biển Đen).
Tuy nhiên, di sản lớn nhất của Vitruvius không nằm ở chiến trường mà ở học thuật. Sau khi rời quân ngũ, ông đã tổng hợp kiến thức kỹ thuật và kinh nghiệm của mình thành một bộ sách gồm 10 quyển có tên "De Architectura" (Về kiến trúc). Tác phẩm này có thể được ông dâng tặng cho Hoàng đế Augustus, và là công trình duy nhất còn sót lại từ thời La Mã cổ đại chuyên bàn về lý thuyết kiến trúc.
Trong De Architectura, Vitruvius định nghĩa kiến trúc không chỉ là thiết kế công trình mà còn bao gồm kỹ thuật xây dựng, cơ khí, quy hoạch đô thị, thẩm mỹ, toán học, thiên văn học và cả triết học. Ông cho rằng một kiến trúc sư giỏi cần có kiến thức toàn diện ở nhiều lĩnh vực, không chỉ đơn thuần là người xây nhà.
Ba phẩm chất mà Vitruvius coi là cốt lõi của một công trình tốt là:
Tác phẩm của Vitruvius bị thất truyền phần lớn trong thời Trung cổ, nhưng đến năm 1416, một học giả người Florence tên Poggio Bracciolini đã tái phát hiện bản thảo De Architectura trong một tu viện. Việc tái bản và phổ biến cuốn sách đã thổi luồng sinh khí mới vào giới nghệ thuật và kiến trúc châu Âu, mở đầu cho thời kỳ Phục hưng kiến trúc cổ điển.
Các kiến trúc sư và nghệ sĩ nổi tiếng như Leonardo da Vinci, Michelangelo, Bramante và Andrea Palladio đã tìm thấy nguồn cảm hứng trong những nguyên lý của Vitruvius. Da Vinci thậm chí còn vẽ nên bức “Người Vitruvian” (Vitruvian Man), một minh họa trực quan cho các tỷ lệ lý tưởng của cơ thể người mà Vitruvius mô tả trong quyển III, khi bàn về tính đối xứng giữa đền thờ và hình thể con người.
Andrea Palladio, kiến trúc sư người Ý thế kỷ 16, xem Vitruvius là "người thầy" của mình. Palladio dựa trên De Architectura để hệ thống hóa và chuẩn hóa lại năm trật tự cổ điển (Tuscan, Doric, Ionic, Corinthian, Composite), tạo tiền đề cho phong cách Tân cổ điển sau này.
Ảnh hưởng của Vitruvius vượt xa kiến trúc. Ông đã biến kiến trúc thành một ngành học có lý thuyết nền tảng, có quy chuẩn rõ ràng, và đòi hỏi người hành nghề phải có kiến thức rộng – điều vẫn còn nguyên giá trị cho đến ngày nay.
Vitruvius từng phục vụ trong quân đội dưới thời Julius Caesar vào thế kỷ 1 trước Công nguyên. Trong vai trò kỹ sư quân sự, ông thiết kế và cải tiến nhiều loại máy móc như máy bắn đá, máy công thành (scorpio), và có thể đã tham gia các chiến dịch quân sự ở Bắc Phi, Gaul (Pháp ngày nay), Hispania (Tây Ban Nha) và Pontus (gần Biển Đen).
Tuy nhiên, di sản lớn nhất của Vitruvius không nằm ở chiến trường mà ở học thuật. Sau khi rời quân ngũ, ông đã tổng hợp kiến thức kỹ thuật và kinh nghiệm của mình thành một bộ sách gồm 10 quyển có tên "De Architectura" (Về kiến trúc). Tác phẩm này có thể được ông dâng tặng cho Hoàng đế Augustus, và là công trình duy nhất còn sót lại từ thời La Mã cổ đại chuyên bàn về lý thuyết kiến trúc.
Trong De Architectura, Vitruvius định nghĩa kiến trúc không chỉ là thiết kế công trình mà còn bao gồm kỹ thuật xây dựng, cơ khí, quy hoạch đô thị, thẩm mỹ, toán học, thiên văn học và cả triết học. Ông cho rằng một kiến trúc sư giỏi cần có kiến thức toàn diện ở nhiều lĩnh vực, không chỉ đơn thuần là người xây nhà.
Ba phẩm chất mà Vitruvius coi là cốt lõi của một công trình tốt là:
- Firmitas – độ bền vững
- Utilitas – tính hữu dụng
- Venustas – vẻ đẹp
Tác phẩm của Vitruvius bị thất truyền phần lớn trong thời Trung cổ, nhưng đến năm 1416, một học giả người Florence tên Poggio Bracciolini đã tái phát hiện bản thảo De Architectura trong một tu viện. Việc tái bản và phổ biến cuốn sách đã thổi luồng sinh khí mới vào giới nghệ thuật và kiến trúc châu Âu, mở đầu cho thời kỳ Phục hưng kiến trúc cổ điển.
Các kiến trúc sư và nghệ sĩ nổi tiếng như Leonardo da Vinci, Michelangelo, Bramante và Andrea Palladio đã tìm thấy nguồn cảm hứng trong những nguyên lý của Vitruvius. Da Vinci thậm chí còn vẽ nên bức “Người Vitruvian” (Vitruvian Man), một minh họa trực quan cho các tỷ lệ lý tưởng của cơ thể người mà Vitruvius mô tả trong quyển III, khi bàn về tính đối xứng giữa đền thờ và hình thể con người.
Andrea Palladio, kiến trúc sư người Ý thế kỷ 16, xem Vitruvius là "người thầy" của mình. Palladio dựa trên De Architectura để hệ thống hóa và chuẩn hóa lại năm trật tự cổ điển (Tuscan, Doric, Ionic, Corinthian, Composite), tạo tiền đề cho phong cách Tân cổ điển sau này.
Ảnh hưởng của Vitruvius vượt xa kiến trúc. Ông đã biến kiến trúc thành một ngành học có lý thuyết nền tảng, có quy chuẩn rõ ràng, và đòi hỏi người hành nghề phải có kiến thức rộng – điều vẫn còn nguyên giá trị cho đến ngày nay.
