Phụ huynh 2k7 "đau đầu": "Bách phân vị", quy đổi điểm tương đương có thật sự công bằng cho mùa xét tuyển đại học năm nay?

haithanh6688 · 09:41:49

Những hình ảnh ấn tượng tôi không thể quên khi nhìn những hình ảnh các bậc phụ huynh 2k7 đứng dưới cơn mưa đầu hạ, gương mặt lo âu chờ con bước ra khỏi phòng thi môn cuối của kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025, lòng tôi chợt thắt lại. Cơn mưa ập đến bất chợt, trắng trời, nhưng chẳng ai nép vào mái hiên, cũng không ai vội vã che mưa cho chính mình. Những ông bố, bà mẹ vẫn đứng đó, áo ướt sũng, mắt dõi theo từng cánh cửa mở ra, chỉ mong thấy con bước ra bình an, và quan trọng hơn có thể nở một nụ cười nhẹ nhõm: "Con làm được bài ạ!". Họ chẳng màng cái lạnh của cơn mưa, chỉ đau đáu một điều: sau bao tháng ngày học hành căng thẳng, liệu con có vượt qua được kỳ thi đầy áp lực này hay không. Mùa thi năm nay thực sự nặng nề. Không chỉ vì độ khó của đề, mà bởi cả những khái niệm rối rắm như "bách phân vị", "quy đổi điểm tương đương" mà chính các phụ huynh cũng không tài nào hiểu nổi. Họ không biết những con số ấy có đang làm khó con mình trong cuộc đua vào đại học hay không. Nỗi lo lắng ấy không chỉ hiện trên gương mặt, mà còn thấm vào từng giọt mưa đầy thương yêu, đầy hy sinh và cũng đầy bất lực.

Có thể nói, kỳ thi tốt nghiệp THPT và mùa tuyển sinh đại học 2025 đánh dấu rất nhiều đổi mới quan trọng với các học sinh 2k7. Một trong những điểm nóng nhất năm nay là việc quy đổi điểm trúng tuyển giữa các phương thức xét tuyển khác nhau gọi theo thuật ngữ chuyên môn là quy đổi điểm tương đương theo bách phân vị.

Phụ huynh chờ con sau giờ thi môn cuối kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025 (Ảnh: Phương Quyên).

Vì sao phải quy đổi điểm tương đương?
Trước đây, các trường đại học có thể chia chỉ tiêu riêng cho từng phương thức tuyển sinh như: điểm thi tốt nghiệp, xét học bạ, điểm thi đánh giá năng lực, điểm IELTS... Điều này dẫn đến những bất cập:

Có những bạn điểm thi tốt nghiệp rất cao nhưng vẫn trượt vì chỉ tiêu bị “bóp nhỏ”.
Trong khi đó, một số bạn có điểm học bạ thấp hơn lại đỗ do được “ưu ái” phương thức khác.

Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) yêu cầu gộp tất cả phương thức xét tuyển về một thang điểm chung, xét từ cao xuống thấp, không chia chỉ tiêu từng nhóm nữa để tạo sự công bằng. Muốn làm được điều này, cần quy đổi điểm các phương thức về cùng một “mặt bằng”.
Quy đổi bằng cách nào? Gọi là “bách phân vị”
Cô giải thích đơn giản nhé: Bách phân vị là cách chia toàn bộ thí sinh thành 100 nhóm nhỏ từ thấp đến cao dựa theo điểm số. Ví dụ:

Bạn thuộc top 5% điểm cao nhất → gọi là bách phân vị thứ 95.
Nếu ở kỳ thi tốt nghiệp THPT, điểm 28 nằm trong top 5%, thì ở kỳ thi khác như HSA, điểm 120 cũng nằm trong top 5% → Vậy ta có thể quy đổi 28 ≈ 120.

Với cách này, các trường sẽ biết điểm của bạn ở bài thi A có thể tương đương bao nhiêu điểm ở bài thi B.
Vấn đề: Mỗi trường quy đổi một kiểu

Đây chính là ngọn nguồn của sự “loạn”.

Cô lấy ví dụ nhé:

Bạn đạt 70 điểm kỳ thi đánh giá tư duy (TSA):
- Trường A quy ra: 27,56 điểm
- Trường B quy ra: 27,75 điểm
- Trường C lại chỉ cho: 26 điểm

Hoặc bạn có 121 điểm đánh giá năng lực (HSA):

Trường X tính: 29,52 điểm
Trường Y chỉ tính: 27,25 điểm

=> Cùng một bài thi, nhưng đi đâu cũng “ra” điểm khác nhau khiến học sinh hoang mang, chẳng biết đâu mà lần!
Thêm rắc rối: Quy đổi chứng chỉ IELTS
Hiện nay, nhiều trường ưu tiên rất mạnh cho IELTS, thậm chí:

IELTS 6.5 = 10 điểm tiếng Anh (trong khi đề thi tốt nghiệp cực khó, rất ít bạn đạt được điểm 9-10).
Một số trường còn cộng thêm điểm thưởng nếu có IELTS, không quan tâm 5.5 hay 9.0.

Cô nhấn mạnh điều này: Thí sinh có chứng chỉ ngoại ngữ được lợi rất lớn, đôi khi “vượt mặt” các bạn giỏi nhưng không có điều kiện học thêm tiếng Anh quốc tế. Đây là một dạng mất công bằng ngầm trong quy đổi.

Hệ quả: Tương đương mà không tương đương
Mỗi trường làm một kiểu. Mỗi tổ hợp xét tuyển lại có “độ khó” khác nhau (Toán – Anh khó hơn Văn – Sử). Không có công thức chung nào được công khai và thống nhất.

Kết quả là, dù Bộ GD&ĐT khẳng định “quy đổi để công bằng”, nhưng chính cách thực hiện lại tạo ra nhiều câu hỏi. Và thực sự các phụ huynh 2k7 cùng các con hiện vẫn đang "đau đầu" không biết cuối cùng mùa tuyển sinh đại học năm nay với bao thay đổi có làm cho giấc mơ vào trường đại học của con bị xáo trộn và kết cục ra sao,
Cô Thanh Hải Lucky
Tư vấn Tâm lý Giáo dục và Hướng nghiệp
#tuvantuyensinh2025