Thanh Hải Lucky
Thanh Hải Lucky
Những năm gần đây, giáo dục đại học tư thục tại Việt Nam đang chứng kiến sự tham gia mạnh mẽ của nhiều tập đoàn lớn. Giáo dục không chỉ còn là lĩnh vực mang sứ mệnh truyền tải tri thức mà đã trở thành nơi để doanh nghiệp đầu tư xây dựng hệ sinh thái, phát triển nguồn nhân lực và khẳng định vị thế dài hạn. Điều này tạo nên bức tranh mới, nơi dòng vốn từ khu vực tư nhân chảy vào đại học với quy mô ngày càng lớn.
Một ví dụ mới nhất là Trường Đại học Chu Văn An – thành lập năm 2006 – vừa được đổi tên thành Đại học Intracom theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ. Sau khi Tập đoàn Ecopark đầu tư từ năm 2021 và mở thêm cơ sở EcoUni tại Khu đô thị Ecopark, đến tháng 7/2025, Intracom Group chính thức trở thành nhà đầu tư duy nhất của trường. Intracom Group do ông Nguyễn Thanh Việt làm Chủ tịch, đánh dấu một bước chuyển giao quyền sở hữu rõ nét trong xu hướng các doanh nghiệp mua lại và tái cấu trúc trường đại học.
Tập đoàn FPT cũng là một trong những doanh nghiệp tiên phong khi sớm bước chân vào giáo dục từ năm 1999 và vận hành Đại học FPT từ khoảng năm 2006. Dưới sự dẫn dắt của ông Trương Gia Bình cùng vai trò Chủ tịch Hội đồng trường của PGS.TS Lê Trường Tùng, Đại học FPT phát triển theo mô hình “đại học gắn doanh nghiệp”. Mảng Giáo dục & Đầu tư của FPT liên tục tăng trưởng, với doanh thu từ 10.398 tỷ đồng năm 2019 lên 15.806 tỷ đồng năm 2023 và hơn 4.300 tỷ riêng trong mảng đại học năm 2024. Nhờ đó, trường mở rộng chương trình đào tạo hiện đại như AI hay an ninh mạng và tăng thứ hạng trong bảng xếp hạng QS.
Một dự án nổi bật khác là VinUni – đại học tư thục phi lợi nhuận quy mô lớn nhất được đầu tư bởi Vingroup. Phê duyệt năm 2019 và tuyển sinh khóa đầu năm 2020, VinUni được xây dựng hoàn toàn mới theo định hướng đạt chuẩn quốc tế, dưới sự điều hành của Chủ tịch Hội đồng trường Lê Mai Lan. Với số vốn cam kết lên tới khoảng 15.800 tỷ đồng từ Vingroup và Chủ tịch Phạm Nhật Vượng, VinUni trở thành một trong những trường đại học được đầu tư mạnh nhất cả nước. Hoạt động phi lợi nhuận của trường nằm trong mảng giáo dục của Vingroup, vốn đạt gần 6.000 tỷ đồng doanh thu năm 2024.
Không kém cạnh, Tập đoàn Phenikaa đã tái cấu trúc Đại học Thành Tây thành Đại học Phenikaa từ năm 2017–2018 và định hướng theo mô hình phi lợi nhuận. Dưới sự dẫn dắt của GS.TS Hồ Xuân Năng, trường thu hút hơn 2.600 tỷ đồng đầu tư cho cơ sở vật chất và nghiên cứu, trở thành một trong những tổ hợp giáo dục – khoa học công nghệ có tốc độ phát triển nhanh nhất. Năm 2024, doanh thu giáo dục của tập đoàn đạt 665 tỷ đồng, tăng 77% so với năm trước; số sinh viên tăng lên 26.000 và dự kiến đạt 34.000 trong năm 2025.
Bên cạnh đó, hệ thống đại học thuộc Nguyễn Hoàng Group (NHG) cũng là một trong những “đế chế giáo dục” lớn nhất hiện nay, dưới sự lãnh đạo của ông Hoàng Quốc Việt. Ba trường đại học chủ chốt gồm Hoa Sen (HSU), Quốc tế Hồng Bàng (HIU) và Gia Định (GDU) được NHG mua lại trong giai đoạn 2015–2019, mỗi trường mang một định vị riêng: HSU gắn với mô hình quốc tế hóa, HIU nổi bật ở khối ngành sức khỏe, còn GDU hướng đến mô hình “đại học đại chúng” với mức học phí hợp lý. Nhờ đó, NHG vừa có được nền tảng học thuật mạnh vừa mở rộng đáng kể thị phần sinh viên.
Tập đoàn Sovico của bà Nguyễn Thị Phương Thảo cũng góp mặt với việc tiếp nhận Đại học Thái Bình Dương tại Nha Trang và Đại học Hòa Bình ở Hà Nội. Hai trường này được điều chỉnh theo mô hình đại học ứng dụng gắn với doanh nghiệp, đặc biệt tận dụng hệ sinh thái Vietjet – HDBank để mở rộng cơ hội thực tập và việc làm cho sinh viên. Ngoài ra, còn có nhiều trường đại học tư thục độc lập khác như Văn Lang, CMC, Duy Tân, Hutech… tạo nên một thị trường giáo dục cạnh tranh đa dạng.
Nhìn tổng thể, dòng vốn doanh nghiệp đang góp phần thay đổi mạnh mẽ giáo dục đại học tư thục Việt Nam. Các trường được đầu tư bài bản hơn, mô hình đào tạo gắn với thực tiễn trở nên phổ biến, sinh viên có thêm nhiều cơ hội học tập và nghề nghiệp. Tuy nhiên, sự tham gia ngày càng sâu của doanh nghiệp cũng đặt ra những câu hỏi về quản trị, chất lượng và vai trò điều tiết của Nhà nước trong đảm bảo rằng giáo dục vẫn giữ được sứ mệnh cốt lõi của mình.
Một ví dụ mới nhất là Trường Đại học Chu Văn An – thành lập năm 2006 – vừa được đổi tên thành Đại học Intracom theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ. Sau khi Tập đoàn Ecopark đầu tư từ năm 2021 và mở thêm cơ sở EcoUni tại Khu đô thị Ecopark, đến tháng 7/2025, Intracom Group chính thức trở thành nhà đầu tư duy nhất của trường. Intracom Group do ông Nguyễn Thanh Việt làm Chủ tịch, đánh dấu một bước chuyển giao quyền sở hữu rõ nét trong xu hướng các doanh nghiệp mua lại và tái cấu trúc trường đại học.
Tập đoàn FPT cũng là một trong những doanh nghiệp tiên phong khi sớm bước chân vào giáo dục từ năm 1999 và vận hành Đại học FPT từ khoảng năm 2006. Dưới sự dẫn dắt của ông Trương Gia Bình cùng vai trò Chủ tịch Hội đồng trường của PGS.TS Lê Trường Tùng, Đại học FPT phát triển theo mô hình “đại học gắn doanh nghiệp”. Mảng Giáo dục & Đầu tư của FPT liên tục tăng trưởng, với doanh thu từ 10.398 tỷ đồng năm 2019 lên 15.806 tỷ đồng năm 2023 và hơn 4.300 tỷ riêng trong mảng đại học năm 2024. Nhờ đó, trường mở rộng chương trình đào tạo hiện đại như AI hay an ninh mạng và tăng thứ hạng trong bảng xếp hạng QS.
Một dự án nổi bật khác là VinUni – đại học tư thục phi lợi nhuận quy mô lớn nhất được đầu tư bởi Vingroup. Phê duyệt năm 2019 và tuyển sinh khóa đầu năm 2020, VinUni được xây dựng hoàn toàn mới theo định hướng đạt chuẩn quốc tế, dưới sự điều hành của Chủ tịch Hội đồng trường Lê Mai Lan. Với số vốn cam kết lên tới khoảng 15.800 tỷ đồng từ Vingroup và Chủ tịch Phạm Nhật Vượng, VinUni trở thành một trong những trường đại học được đầu tư mạnh nhất cả nước. Hoạt động phi lợi nhuận của trường nằm trong mảng giáo dục của Vingroup, vốn đạt gần 6.000 tỷ đồng doanh thu năm 2024.
Không kém cạnh, Tập đoàn Phenikaa đã tái cấu trúc Đại học Thành Tây thành Đại học Phenikaa từ năm 2017–2018 và định hướng theo mô hình phi lợi nhuận. Dưới sự dẫn dắt của GS.TS Hồ Xuân Năng, trường thu hút hơn 2.600 tỷ đồng đầu tư cho cơ sở vật chất và nghiên cứu, trở thành một trong những tổ hợp giáo dục – khoa học công nghệ có tốc độ phát triển nhanh nhất. Năm 2024, doanh thu giáo dục của tập đoàn đạt 665 tỷ đồng, tăng 77% so với năm trước; số sinh viên tăng lên 26.000 và dự kiến đạt 34.000 trong năm 2025.
Bên cạnh đó, hệ thống đại học thuộc Nguyễn Hoàng Group (NHG) cũng là một trong những “đế chế giáo dục” lớn nhất hiện nay, dưới sự lãnh đạo của ông Hoàng Quốc Việt. Ba trường đại học chủ chốt gồm Hoa Sen (HSU), Quốc tế Hồng Bàng (HIU) và Gia Định (GDU) được NHG mua lại trong giai đoạn 2015–2019, mỗi trường mang một định vị riêng: HSU gắn với mô hình quốc tế hóa, HIU nổi bật ở khối ngành sức khỏe, còn GDU hướng đến mô hình “đại học đại chúng” với mức học phí hợp lý. Nhờ đó, NHG vừa có được nền tảng học thuật mạnh vừa mở rộng đáng kể thị phần sinh viên.
Tập đoàn Sovico của bà Nguyễn Thị Phương Thảo cũng góp mặt với việc tiếp nhận Đại học Thái Bình Dương tại Nha Trang và Đại học Hòa Bình ở Hà Nội. Hai trường này được điều chỉnh theo mô hình đại học ứng dụng gắn với doanh nghiệp, đặc biệt tận dụng hệ sinh thái Vietjet – HDBank để mở rộng cơ hội thực tập và việc làm cho sinh viên. Ngoài ra, còn có nhiều trường đại học tư thục độc lập khác như Văn Lang, CMC, Duy Tân, Hutech… tạo nên một thị trường giáo dục cạnh tranh đa dạng.
Nhìn tổng thể, dòng vốn doanh nghiệp đang góp phần thay đổi mạnh mẽ giáo dục đại học tư thục Việt Nam. Các trường được đầu tư bài bản hơn, mô hình đào tạo gắn với thực tiễn trở nên phổ biến, sinh viên có thêm nhiều cơ hội học tập và nghề nghiệp. Tuy nhiên, sự tham gia ngày càng sâu của doanh nghiệp cũng đặt ra những câu hỏi về quản trị, chất lượng và vai trò điều tiết của Nhà nước trong đảm bảo rằng giáo dục vẫn giữ được sứ mệnh cốt lõi của mình.